Tiểu sử O. Henry – Cuộc đời và sự nghiệp của nhà văn vĩ đại

O. Henry, tên thật là William Sydney Porter, là nhà văn nổi tiếng với những câu chuyện ngắn đầy bất ngờ và kết thúc độc đáo. Sinh năm 1862 tại Greensboro, North Carolina, O. Henry đã ghi dấu ấn sâu đậm trong văn học Mỹ qua sự sáng tạo không ngừng nghỉ và phong cách viết độc đáo. Bài viết này sẽ khám phá tiểu sử O. Henry và những đóng góp vĩ đại của ông cho văn học thế giới.

Tiểu sử

O. Henry, tên thật là William Sydney Porter, sinh ngày 11 tháng 9 năm 1862 tại Greensboro, Bắc Carolina, Hoa Kỳ. Ông được đặt tên lót là Sidney, nhưng tên này đã được đổi thành Sydney vào năm 1898. Cha của ông, Algernon Sidney Porter (1825–1888), và mẹ ông, Mary Jane Virginia Swaim Porter (1833–1865), kết hôn vào ngày 20 tháng 4 năm 1858. Khi O. Henry mới 3 tuổi, mẹ ông qua đời vì bệnh lao, và ông cùng cha chuyển về sống với bà nội. Ngay từ khi còn nhỏ, Porter đã thể hiện niềm đam mê đọc sách mãnh liệt, tiếp cận từ các tác phẩm kinh điển đến tiểu thuyết rẻ tiền. Ông theo học tại trường tư thục do cô Evelina Maria Porter, người cô của mình, làm hiệu trưởng cho đến năm 1876. Sau đó, ông tiếp tục học tại trường trung học Lindsey Street dưới sự bảo trợ của cô cho đến năm 15 tuổi. Năm 1879, ông bắt đầu làm việc cho hiệu y dược của ông chú và sau đó, vào năm 1881, ông nhận bằng dược sĩ.

Vào tháng 3 năm 1882, khi bắt đầu có triệu chứng bệnh lao giống mẹ, Porter được gửi đến một trang trại chăn nuôi ở Texas với hy vọng khí hậu đồng nội sẽ giúp ông hồi phục, tương tự như nhân vật trong truyện “Hygeia at the Solito.” Trong thời gian này, ông bắt đầu viết những truyện ngắn đầu tay và các mẩu truyện vui cho các nhật báo miền Tây Nam Hoa Kỳ. Porter sau đó làm việc tại nhiều cơ quan và công ty khác nhau, bao gồm cơ quan địa chính, vẽ kỹ thuật, thư ký, đầu bếp, nhân viên địa ốc, và xưởng in, mỗi nghề nghiệp đều cung cấp cho ông tư liệu quý giá cho các tác phẩm sau này.

Porter chuyển đến Austin vào năm 1884, nơi ông tham gia vào các hoạt động ca hát và diễn kịch. Ông không chỉ là một ca sĩ tài năng mà còn là một nhạc sĩ giỏi, chơi cả guitar và mandolin. Ông tham gia nhóm hát “Hill City Quartet” và tại đây gặp và yêu Athol Estes, con gái của một gia đình giàu có. Mặc dù không được sự chấp thuận của gia đình cô, Porter và Athol kết hôn vào tháng 7 năm 1887. Họ có một con trai đầu lòng nhưng đứa trẻ qua đời ngay sau khi sinh vào năm 1888. Sau đó, vào tháng 9 năm 1889, họ có một con gái tên là Margaret Worth Porter.

Năm 1894, Porter thành lập tờ tuần san hài hước “The Rolling Stone” và làm chủ bút, nhưng tờ báo nhanh chóng thất bại sau một năm. Ông cũng làm phóng viên cho các báo khác và thỉnh thoảng đóng góp các bản vẽ ký họa. Tiếp đó, ông làm việc tại ngân hàng First National Bank ở Austin. Vào năm 1896, ông bị điều tra vì nghi ngờ biển thủ tiền của ngân hàng. Mặc dù cha vợ ông đã chi trả số tiền thất thoát, Chính phủ liên bang vẫn muốn truy tố ông. Trong khi ông có thể được tha bổng vì số tiền liên quan không lớn, Porter đã nghe theo lời khuyên của bạn bè và trốn sang Honduras, nơi đã cung cấp tư liệu cho một số truyện phiêu lưu của ông.

Sáu tháng sau, khi nhận tin vợ mình đang bệnh nặng, Porter trở về Mỹ. Sau khi vợ ông qua đời, ông bị xét xử và bị kết án 5 năm tù. Trong thời gian ở tù tại Columbus, Ohio, ông làm dược tá cho bệnh viện nhà tù và bắt đầu dùng bút danh O. Henry. Sau hơn 3 năm, nhờ tư cách tốt, ông được trả tự do sớm vào năm 1901 và chuyển đến Pittsburgh, Pennsylvania.

Năm sau, Porter chuyển đến Thành phố New York, giấu kín quá khứ của mình và bắt đầu xuất bản các truyện ngắn đều đặn trên các báo và tạp chí. Trong khoảng thời gian từ 1904 đến 1910, ông đã xuất bản mười tập truyện. Mặc dù đã nổi tiếng và có thu nhập từ nhuận bút, O. Henry vẫn trải qua những năm cuối đời không hạnh phúc do cuộc hôn nhân thất bại, khó khăn tài chính, bệnh lao phổi và chứng nghiện rượu. Ông qua đời ngày 5 tháng 6 năm 1910 tại Thành phố New York vì bệnh lao kết hợp với xơ gan. Sau khi ông qua đời, ba tập truyện nữa được xuất bản. Năm 1919, Hội Nghệ thuật và Khoa học (Society of Arts and Sciences) thành lập “Giải thưởng Tưởng niệm O. Henry” (O. Henry Memorial Awards) để vinh danh những truyện ngắn xuất sắc hàng năm. Tại Việt Nam, nhiều tác phẩm của O. Henry đã được dịch và in ấn, với quyển “Người du ca cuối cùng” của Nhà xuất bản Văn Học và truyện ngắn “Chiếc lá cuối cùng” đã được đưa vào chương trình giảng dạy văn học ở các trường học.

Tác phẩm

Tác phẩm của O. Henry, với gần 400 truyện ngắn và một số bài thơ, phản ánh sự phong phú của cuộc sống và xã hội Mỹ trong thời đại của ông. Các truyện của ông thể hiện đa dạng các nhân vật, từ những người lao động bình thường như chủ cửa hiệu, nhân viên bán hàng, và bác sĩ, đến những nhân vật đặc biệt hơn như họa sĩ, diễn viên sân khấu, thợ cắt tóc, cảnh sát, thanh tra, và cả những kẻ tội phạm và tù nhân. Những bối cảnh trong các tác phẩm của ông rất đa dạng, từ Thành phố New York, nơi ông sống trong tám năm cuối đời, đến các vùng miền Trung và Tây-Nam của nước Mỹ, nơi ông miêu tả cuộc sống của các dân chăn bò, dân đi tìm vàng, và những thị trấn tự lập.

Điểm đặc trưng của các truyện ngắn của O. Henry là sự kết hợp của các tình tiết bất ngờ, thường là khôi hài, oái oăm hoặc mỉa mai, với kết thúc bất ngờ làm người đọc vừa thích thú vừa bâng khuâng. Những câu chuyện của ông để lại ấn tượng sâu sắc và thường được chuyển thể thành kịch, phim và truyền hình. Ví dụ, truyện “A Retrieved Reformation,” lấy cảm hứng từ thời gian ông ngồi tù, đã được chuyển thể thành kịch sân khấu thành công.

Sự đa dạng trong các câu chuyện của O. Henry khiến nhiều người cảm thấy ngạc nhiên. Một lần, khi được hỏi về cách ông tạo ra những cốt truyện độc đáo, O. Henry đã trả lời rằng ông tìm thấy câu chuyện ở mọi nơi, kể cả trong những vật bình thường như thực đơn trong một hiệu ăn. Những tác phẩm của ông, bao gồm các tập truyện như Cabbages and Kings, The Four Million, Heart of the West, và The Gentle Grafter, vẫn tiếp tục được yêu thích và đọc rộng rãi.

Những truyện được yêu thích

The Ransom of Red Chief (Khoản tiền chuộc của Red Chief): Đây là một trong những truyện hài hước nổi bật của O. Henry. Câu chuyện xoay quanh hai tên cướp quyết định bắt cóc một cậu bé để đòi tiền chuộc. Tuy nhiên, cậu bé Red Chief lại là một cậu nhóc nghịch ngợm và đáng sợ, làm cho cuộc sống của hai tên cướp trở thành cơn ác mộng. Sự chuyển biến bất ngờ và hài hước trong truyện mang đến tiếng cười sảng khoái cho người đọc.

The Cop and the Anthem (Cảnh sát và bài hát): Trong truyện này, O. Henry khắc họa một gã lang thang quyết định tìm cách vào tù để tránh cái lạnh mùa đông. Câu chuyện không chỉ hài hước mà còn chứa đựng một thông điệp xã hội sâu sắc về tình trạng của những người vô gia cư và sự bất lực trong cuộc sống của họ.

The Last Leaf (Chiếc lá cuối cùng): Đây là một trong những tác phẩm nổi tiếng nhất của O. Henry, kể về một nữ họa sĩ trẻ mắc bệnh phổi nặng. Khi cô cảm thấy tuyệt vọng và không còn hy vọng sống, một chiếc lá cuối cùng trên cây gần cửa sổ đã trở thành biểu tượng của hy vọng và cuộc sống. Câu chuyện mang đến một kết thúc cảm động và bất ngờ, thể hiện lòng nhân ái và sự hy sinh.

The Gift of the Magi (Món quà của các đạo sĩ): Truyện này là một trong những tác phẩm Giáng Sinh nổi bật của O. Henry. Câu chuyện kể về một cặp vợ chồng nghèo nhưng yêu thương nhau sâu sắc. Họ quyết định hy sinh những tài sản quý giá của mình để mua quà tặng cho nhau. Kết quả là món quà của họ trở thành những món quà vô giá trị nhưng lại thể hiện tình yêu sâu sắc và sự hy sinh vô điều kiện.

The Green Door (Cánh cửa màu lục): Truyện này kể về một thanh niên đi tìm một cơ hội mới trong cuộc sống, tình cờ gặp một cánh cửa màu lục mà sau đó dẫn đến một cuộc gặp gỡ bất ngờ và thay đổi cuộc đời. Câu chuyện kết hợp yếu tố bí ẩn và sự khám phá, mang đến một cái nhìn sâu sắc về cuộc sống và xã hội.

The Furnished Room (Căn phòng đủ tiện nghi): Được đánh giá là một trong những truyện nghiêm túc và có giá trị văn học cao của O. Henry, câu chuyện này xoay quanh một người đàn ông tìm kiếm một căn phòng cho thuê ở New York. Khi tìm thấy một căn phòng đủ tiện nghi, anh phát hiện ra nhiều điều đáng sợ và bất ngờ về người chủ cũ của căn phòng. Câu chuyện khai thác chủ đề về cô đơn và sự tìm kiếm bản sắc.

The Shamrock and the Rose (Cỏ ba lá và hoa hồng): Truyện này mang đến một câu chuyện lãng mạn về tình yêu và những tình huống đầy cảm xúc. Câu chuyện xoay quanh hai nhân vật chính và cuộc sống đầy màu sắc của họ, kết hợp giữa yếu tố lãng mạn và những tình tiết bất ngờ.

The Duplicity of Hargraves (Sự giả dối của Hargraves): Trong truyện này, O. Henry khắc họa một người đàn ông tên Hargraves, người có tài năng trong việc lừa gạt và giả vờ. Câu chuyện chứa đựng nhiều tình tiết hài hước và bất ngờ, phản ánh những mánh khóe trong xã hội và tính cách con người.

Nguồn gốc bút danh

Porter đã đưa ra nhiều lý do khác nhau về nguồn gốc bút danh O. Henry của mình. Trong một cuộc phỏng vấn với tờ New York Times vào năm 1909, ông giải thích rằng cái tên O. Henry được chọn trong thời gian ông sống ở New Orleans. Khi đó, ông đang tìm kiếm một bút danh mới để gửi các tác phẩm của mình và muốn một cái tên độc đáo. Sau khi tham khảo ý kiến của một người bạn, ông quyết định chọn tên O. Henry từ một danh sách tên nổi tiếng trên một tờ báo. Ông chia sẻ rằng khi mắt ông lướt qua cái tên Henry, ông đã cảm thấy đây là sự lựa chọn hoàn hảo cho họ của mình và muốn một cái tên ngắn gọn, không quá dài. Bạn ông gợi ý dùng chỉ một chữ cái làm tên, và Porter đã chọn chữ “O” vì cảm thấy nó đơn giản và phù hợp.

Một số nguồn khác cho rằng chữ “O” trong bút danh có thể liên quan đến cái tên Olivier, như ông từng nói trong một cuộc phỏng vấn, giải thích rằng “O là của Olivier, tên Pháp của Oliver.” Có thực tế rằng một số tác phẩm của ông cũng được ký bằng tên Olivier Henry.

Nhà nghiên cứu Guy Davenport đã đề xuất một giả thuyết khác về bút danh này, cho rằng nó có thể bắt nguồn từ thời gian Porter ở tù. Theo ông, bút danh O. Henry có thể là sự kết hợp của hai từ Ohio và penitentiary, với Ohio đại diện cho quê hương của ông và penitentiary là từ chỉ nhà giam.

Tiểu sử O. Henry là một minh chứng cho tài năng và sự sáng tạo trong viết lách. Dù trải qua nhiều thử thách, ông đã để lại những câu chuyện ngắn đầy cảm xúc và bất ngờ, khẳng định tên tuổi của mình trong văn học. Những tác phẩm của O. Henry vẫn sống mãi, tiếp tục truyền cảm hứng cho độc giả và nhà văn trên toàn thế giới.