Tiểu sử anh hùng Đinh Núp
Đinh Núp, một trong những anh hùng dân tộc tiêu biểu của Việt Nam, là người đã ghi dấu ấn đậm nét trong lịch sử đấu tranh chống thực dân Pháp của đồng bào dân tộc Ba Na. Sinh ra và lớn lên tại vùng cao nguyên miền Trung, ông không chỉ là một nhà lãnh đạo kiên cường mà còn là biểu tượng của lòng yêu nước và ý chí bất khuất.
Tiểu sử Đinh Núp
Đinh Núp, sinh ngày 2 tháng 5 năm 1914 (Giáp Dần) tại làng Stơr, xã Tơ Tung, huyện Kbang, tỉnh Gia Lai, là người dân tộc Ba Na. Từ khi còn trẻ, ông đã nuôi lòng căm thù sâu sắc đối với quân Pháp khi chúng liên tục bắt dân làng đi phu, buộc người dân phải bỏ làng, bỏ buôn.
Năm 1935, trong một lần quân Pháp kéo về làng để bắt phu, dân làng đã lánh vào rừng. Riêng Đinh Núp ở lại, dùng nỏ phục kích và bắn lính Pháp bị thương, qua đó chứng minh cho dân làng thấy rằng quân Pháp cũng là con người, hoàn toàn có thể chống lại được. Từ đó, ông đã lãnh đạo đồng bào Ba Na và Ê Đê đứng lên bảo vệ buôn làng, kiên quyết chống lại sự xâm lược của thực dân Pháp.
Năm 1945, Đinh Núp tham gia Cách mạng tháng Tám và đã góp phần giành chính quyền tại địa phương. Trong suốt cuộc kháng chiến chống Pháp (1946-1954), ông tích cực vận động đồng bào dân tộc tham gia vào các tổ du kích, tổ chức làng chiến đấu chống lại các cuộc càn quét của Quân đội Viễn chinh Pháp.
Từ năm 1950 đến 1951, thực dân Pháp đã nhiều lần tổ chức các cuộc hành quân nhằm đốt phá làng mạc, nhưng đều bị lực lượng kháng chiến do Đinh Núp lãnh đạo đánh trả quyết liệt bằng những vũ khí thô sơ như chông tre, bẫy đá, cung tên. Ông và dân làng đã khéo léo dựa vào địa hình hiểm trở của núi rừng để giăng bẫy, tiêu diệt nhiều sinh lực địch.
Sau Hiệp định Genève năm 1954, Đinh Núp cùng đơn vị tập kết ra miền Bắc một thời gian rồi quay trở lại Tây Nguyên tiếp tục tham gia kháng chiến. Năm 1955, ông được kết nạp vào Đảng Nhân dân Cách mạng Việt Nam.
Đến năm 1963, ông trở về Nam chiến đấu và năm 1964, ông đã sang thăm Cuba theo lời mời của Chủ tịch Fidel Castro. Ông từng giữ chức Chủ tịch Mặt trận Tổ quốc tỉnh Gia Lai – Kon Tum (1976), Đại biểu Quốc hội khóa VI (1976-1981) và là Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa VI.
Đinh Núp cũng là nhân vật chính trong bộ tiểu thuyết nổi tiếng “Đất nước đứng lên” của nhà văn Nguyên Ngọc, một tác phẩm đã được chuyển thể thành phim năm 1995, trong đó ông tham gia một số cảnh quay với vai trò hồi tưởng về cuộc đời mình. Ông qua đời vào ngày 10 tháng 7 năm 1999 (Kỷ Mão) tại Gia Lai, không lâu sau lễ mừng thọ 85 tuổi.
Danh hiệu vinh danh Đinh Núp
Năm 1955, Đinh Núp được Chủ tịch Hồ Chí Minh phong tặng danh hiệu cao quý “Anh hùng Lực lượng Vũ trang Nhân dân”. Ông còn được trao tặng Huân chương Quân công hạng Ba, Huân chương Chiến công hạng Nhất và Huy hiệu Hồ Chí Minh.
Khu Lưu niệm Anh hùng Núp tại làng Stơr, xã Tơ Tung, huyện Kbang, tỉnh Gia Lai là nơi ghi dấu những đóng góp lớn lao của ông. Khu lưu niệm này được xây dựng trên diện tích hơn 5 ha, bao gồm 26 hạng mục như nhà lưu niệm 2 tầng, khu nhà sàn, tượng đài, khu mộ tượng trưng, nhà thủy tạ và nhiều hạng mục khác.
Công trình này được khởi công vào cuối quý II năm 2009 và hoàn thành vào năm 2011, trở thành một điểm đến quan trọng trong tour du lịch văn hóa – lịch sử khép kín từ thành phố Pleiku đến các huyện Kbang, thị xã An Khê và huyện Kông Chro.
Tên của Đinh Núp đã được đặt cho nhiều con đường ở các thành phố lớn như Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Gia Lai, và cũng được dùng để đặt tên cho một số trường học.
Năm 1964, khi sang thăm Cuba, ông được người dân Cuba tôn vinh là “Anh hùng miền núi”. Ngoài ra, ông cũng được trao tặng nhiều huân chương danh giá từ Liên Xô và Cuba vì những thành tích trong cuộc chiến chống chủ nghĩa thực dân và đóng góp cho phong trào giải phóng dân tộc toàn cầu.
Ngày 4 tháng 12 năm 2019, Hội đồng Nhân dân thành phố Hà Nội đã thông qua quyết định đặt tên đường Đinh Núp tại quận Cầu Giấy. Phố Đinh Núp kéo dài từ ngã ba giao cắt với phố Nguyễn Chánh đến ngã tư giao cắt với phố Tú Mỡ, có chiều dài 1.000 mét.
Chiến công của ông trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp đã được Nghệ sĩ Nhân dân, Nhạc sĩ Trần Quý sáng tác thành ca khúc “Hát mừng anh hùng Núp”, ca khúc này đã giành giải thưởng của Hội Văn nghệ Việt Nam.
Cuộc sống đời tư Đinh Núp
Vợ đầu tiên của Đinh Núp là bà H’Liêu, người đã qua đời vào năm 1954. Hai người có với nhau một con trai là Đinh H’Ruk (sinh năm 1949, mất năm 2007). Sau khi vợ mất, theo phong tục nối dây của người dân tộc Ba Na, Đinh Núp được đính hôn với em gái của bà H’Liêu là Ch’rơ, khi đó bà chỉ mới 13 tuổi. Tuy nhiên, do ông phải tập kết ra Bắc, nên đã mang theo con trai đi cùng.
Tại Hà Nội, Đinh Núp kết hôn với bà H’Ben, một văn công thuộc Đoàn Tây Nguyên tại miền Bắc trong những năm kháng chiến chống Mỹ. Hai người có một người con chung nhưng không may bị dị tật. Khi biết người vợ nối dây Ch’rơ vẫn còn sống, bà H’Ben đã chủ động ly hôn và kết hôn với một nghệ sĩ violin, mang theo con chung.
Sau năm 1975, bà cùng chồng mới chuyển về Gia Lai, nơi bà làm Hiệu trưởng trường Văn hóa Nghệ thuật tỉnh và nhạc công Lê Đức Thịnh, chồng bà, làm Giám đốc Trung tâm Văn hóa – Thông tin tỉnh.
Năm 1963, Đinh Núp trở về miền Nam hoạt động cách mạng, nhưng mãi đến năm 1967, ông mới được đoàn tụ với bà Ch’rơ, người đã qua đời vào năm 2013.
Đinh Núp còn có mối quan hệ anh em kết nghĩa với Chủ tịch Cuba Fidel Castro, người mà ông hơn 12 tuổi. Hai người kết nghĩa anh em trong chuyến thăm Cuba của Đinh Núp vào năm 1964.
Chúng tôi hy vọng rằng những thông tin về cuộc đời và sự nghiệp của anh hùng Đinh Núp đã giúp bạn hiểu rõ hơn về một trong những nhân vật kiệt xuất trong lịch sử đấu tranh giải phóng dân tộc của Việt Nam. Cuộc đời của Đinh Núp không chỉ là biểu tượng của lòng yêu nước, mà còn là minh chứng cho sự kiên cường và ý chí bất khuất của con người Việt Nam trước mọi thử thách.