Tác hại của men gan cao – Nguyên nhân và cách khắc phục

Men gan cao có thể là dấu hiệu cảnh báo một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Khi men gan tăng cao, nó có thể ảnh hưởng xấu đến chức năng gan và toàn bộ cơ thể. Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá tác hại của men gan cao và cách để phòng ngừa cũng như điều trị hiệu quả.

Thông tin tổng quan về bệnh men gan cao

Men gan là những xúc tác sinh học quan trọng trong quá trình chuyển hóa các chất của cơ thể, đóng vai trò thiết yếu trong việc xử lý các hợp chất và duy trì sức khỏe của gan. Khi men gan cao, đây thường là dấu hiệu cảnh báo rằng các tế bào gan đang bị tổn thương hoặc có tình trạng viêm gan.

Khi tế bào gan chết đi, dù do lão hóa hay do các nguyên nhân khác, một lượng men gan sẽ được phóng thích vào máu. Mức bình thường của các chỉ số men gan trong máu thường dưới 40 UI/L. Các chỉ số men gan bình thường bao gồm: ALT (Alanine Aminotransferase) từ 20 – 40 UI/L, GGT (Gamma-Glutamyl Transferase) từ 20 – 40 UI/L, AST (Aspartate Aminotransferase) từ 20 – 40 UI/L, và Phosphatase kiềm từ 30 – 110 UI/L. Khi các chỉ số này vượt quá mức bình thường, nó được gọi là men gan cao.

Mức độ tổn thương gan và men gan cao có thể được phân loại theo ba mức độ khác nhau:

• Mức độ nhẹ: Chỉ số men gan tăng cao dưới 5 lần so với mức bình thường. Tình trạng này có thể là dấu hiệu của sự tổn thương nhẹ, có thể do nhiễm trùng nhẹ, viêm gan cấp tính hoặc do sử dụng một số loại thuốc.
• Mức độ trung bình: Chỉ số men gan tăng cao từ 5 đến 10 lần so với mức bình thường. Tình trạng này thường gặp ở những người mắc các bệnh lý nghiêm trọng hơn, chẳng hạn như viêm gan mãn tính hoặc do lạm dụng rượu bia.
• Mức độ nặng: Chỉ số men gan tăng cao trên 10 lần so với mức bình thường. Đây là dấu hiệu cho thấy gan đang bị tổn thương nghiêm trọng, có thể do bệnh gan giai đoạn cuối, viêm gan do virus hoặc ngộ độc thuốc.

Men gan cao không chỉ là một triệu chứng cảnh báo tình trạng sức khỏe của gan mà còn có thể ảnh hưởng đến chức năng toàn bộ cơ thể. Nguyên nhân của tình trạng này có thể đa dạng, từ việc tiêu thụ rượu bia, lạm dụng thuốc, đến các bệnh lý về gan như viêm gan virut hoặc xơ gan.

Việc theo dõi định kỳ các chỉ số men gan và tìm kiếm sự tư vấn y tế khi phát hiện bất thường là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe gan và duy trì sự hoạt động bình thường của cơ thể. Các bác sĩ có thể đề xuất các phương pháp điều trị và thay đổi lối sống phù hợp để cải thiện tình trạng men gan cao và ngăn ngừa những tổn thương gan nghiêm trọng hơn.

Nguyên nhân men gan tăng cao

Nồng độ men gan trong cơ thể có thể thay đổi vì nhiều lý do, từ những nguyên nhân tạm thời cho đến những tình trạng nghiêm trọng cần can thiệp y tế. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến gây tăng men gan:

Một số loại thuốc: Một số loại thuốc có thể làm tăng nồng độ men gan. Ví dụ, acetaminophen, thuốc kháng sinh, và một số loại thuốc giảm cholesterol như statin có thể gây ảnh hưởng đến chỉ số men gan.

Bổ sung thảo dược: Các chất bổ sung như sắt, vitamin A, comfrey, và chaparral cũng có thể dẫn đến tình trạng tăng men gan. Việc sử dụng các loại thảo dược này nên được thực hiện dưới sự giám sát của bác sĩ để tránh những tác động phụ không mong muốn.

Tất cả các loại viêm gan: Các loại viêm gan như viêm gan A, B, C, D, E, và viêm gan tự miễn đều có thể gây ra viêm gan, dẫn đến tăng nồng độ men gan. Đây là nguyên nhân phổ biến và nghiêm trọng cần được điều trị kịp thời.

Rượu: Sử dụng nhiều rượu có thể làm tăng nồng độ men gan và gây tổn thương gan. Sự tích tụ chất độc từ rượu bia có thể dẫn đến tình trạng men gan cao và các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng khác.

Bệnh gan nhiễm mỡ: Béo phì, hội chứng chuyển hóa và việc tiêu thụ rượu quá mức có thể dẫn đến bệnh gan nhiễm mỡ. Tình trạng này gây tăng nồng độ men gan và có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng về gan.

Bệnh Wilson: Đây là một rối loạn chuyển hóa đồng di truyền, dẫn đến sự lắng đọng đồng tại gan. Bệnh Wilson có thể gây ra tình trạng tăng men gan và yêu cầu điều trị chuyên biệt.

Hemochromatosis: Hemochromatosis là tình trạng hiếm gặp khi cơ thể tích tụ quá nhiều sắt. Mức độ men gan cao có thể là một triệu chứng của tình trạng này và cần được chẩn đoán và điều trị sớm.

Xơ gan: Xơ gan là tình trạng gan bị tổn thương mạn tính, thường do viêm gan hoặc sử dụng rượu bia kéo dài. Tổn thương này dẫn đến tăng nồng độ men gan và cần được điều trị kịp thời.

Ung thư gan: Ung thư gan có thể làm tăng nồng độ men gan do sự tổn thương và ảnh hưởng đến chức năng gan. Đây là tình trạng nghiêm trọng và cần được điều trị y tế chuyên sâu.

Bệnh tuyến giáp: Cường giáp, một tình trạng bệnh lý của tuyến giáp, đôi khi cũng có thể gây ra mức độ men gan cao. Điều này cho thấy sự liên kết giữa chức năng tuyến giáp và sức khỏe gan.

Việc xác định nguyên nhân cụ thể gây tăng men gan rất quan trọng để điều trị hiệu quả. Nếu phát hiện nồng độ men gan cao, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ để được chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời, nhằm ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng và duy trì sức khỏe tốt.

Tác hại của men gan cao đối với cơ thể 

Tùy thuộc vào mức độ tăng nhẹ hay nghiêm trọng của men gan, mức độ nguy hiểm đối với sức khỏe có thể rất khác nhau. Khi chỉ số men gan tăng nhẹ dưới 2 lần so với mức bình thường, nhiều người có thể không cảm nhận được triệu chứng gì rõ ràng.

Sự thiếu hụt triệu chứng này thường khiến không ít người chủ quan và tiếp tục duy trì các thói quen xấu như hút thuốc lá, uống rượu bia, mà không nhận thức được nguy cơ tiềm ẩn.

Những thói quen xấu này không chỉ làm tổn thương gan thêm nghiêm trọng mà còn gia tăng nguy cơ các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.

Chẳng hạn, chất độc acetaldehyde sản sinh khi uống rượu bia có thể gây hủy hoại hàng loạt tế bào gan. Điều này làm gia tăng nồng độ men gan trong máu và dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng, gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe toàn diện.

Dưới đây là một số mối nguy hiểm lớn nếu men gan tăng quá cao:

Giảm tuổi thọ: Tình trạng men gan tăng quá cao có thể ảnh hưởng trực tiếp đến tuổi thọ của người bệnh. Các nghiên cứu cho thấy chỉ số men gan ALT và AST cao có thể dự đoán sự gia tăng tỷ lệ tử vong. Cụ thể:

Chỉ số AST: Khi mức AST tăng gấp đôi so với bình thường, nguy cơ tử vong có thể tăng 32%. Nếu chỉ số AST tăng hơn gấp đôi, nguy cơ tử vong có thể leo lên tới 78%.

Chỉ số ALT: Tăng gấp đôi chỉ số ALT có thể làm tăng 21% nguy cơ tử vong. Trong trường hợp chỉ số ALT tăng hơn gấp đôi, nguy cơ tử vong có thể tăng đến 59%.

Tăng nguy cơ xơ gan và ung thư gan: Men gan cao là dấu hiệu của nhiều bệnh lý về gan, và nếu không được can thiệp kịp thời, tình trạng này có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng. Cụ thể, men gan cao có thể dẫn đến viêm gan cấp tính, hôn mê gan, hoặc các bệnh lý nghiêm trọng khác.

Xơ gan: Theo thống kê của Quỹ chăm sóc Gan Hoa Kỳ, khoảng 35% người nghiện rượu bia mắc bệnh viêm gan và trong số đó, 55% có thể phát triển thành xơ gan.

Ung thư gan: Đối với những người nhiễm virus viêm gan B mãn tính, men gan cao có thể dẫn đến khoảng 57% trường hợp xơ gan và khoảng 78% trường hợp ung thư gan tiên phát. Những người bị men gan cao do viêm gan B có nguy cơ mắc ung thư gan cao gấp khoảng 200 lần so với người bình thường.

Khi men gan tăng đáng kể do sự chết tế bào gan hàng loạt, cơ thể có xu hướng sản sinh tế bào gan mới để thay thế. Tuy nhiên, quá trình này có thể dẫn đến nguy cơ đột biến gen tại gan, từ đó làm gia tăng nguy cơ ung thư gan.

Việc nhận thức về tác hại của men gan cao và thực hiện các biện pháp phòng ngừa kịp thời là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe gan và toàn bộ cơ thể.

Để quản lý tình trạng men gan cao hiệu quả, người bệnh cần tuân thủ chế độ ăn uống lành mạnh, hạn chế tiêu thụ rượu bia, và duy trì lối sống lành mạnh. Đồng thời, việc thường xuyên kiểm tra sức khỏe và tham khảo ý kiến bác sĩ để được hướng dẫn và điều trị phù hợp là rất cần thiết.

Cách kiểm soát tình trạng men gan cao tốt nhất

Men gan cao là một tình trạng sức khỏe nghiêm trọng có thể dẫn đến nhiều biến chứng khó lường, do đó việc điều trị và kiểm soát sớm là rất quan trọng. Tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra tình trạng men gan cao, sẽ có các phương pháp can thiệp khác nhau. Để kiểm soát tình trạng men gan cao một cách hiệu quả, bạn cần chú ý đến các vấn đề sau:

Loại bỏ thói quen xấu: Hút thuốc lá và uống rượu bia là những thói quen có thể gây hại nghiêm trọng cho gan. Bạn nên từ bỏ hoặc giảm thiểu tối đa những thói quen này để giảm thiểu tổn thương gan.

Chế độ ăn uống hợp lý: Hạn chế tiêu thụ thực phẩm chế biến sẵn có chứa nhiều đường và chất béo, vì chúng có thể tạo gánh nặng cho gan. Đồng thời, cần tránh các thực phẩm có thể tác động xấu đến gan như thịt đỏ, gia vị cay nóng, mỡ, và nội tạng động vật.

Thay vào đó, hãy ăn nhiều thực phẩm giàu chất xơ, chất chống oxy hóa, vitamin, và khoáng chất như rau xanh, trái cây tươi, cá tươi, và thịt trắng. Uống đủ 2 – 2,5 lít nước mỗi ngày cũng giúp thúc đẩy quá trình chuyển hóa, thanh lọc, và thải độc cho cơ thể.

Sử dụng trà thảo mộc: Một số loại trà thảo mộc như bồ công anh, trà xanh, và cây kế sữa có thể hỗ trợ giảm viêm và kích thích quá trình hồi phục tế bào gan. Tuy nhiên, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ loại thảo mộc nào.

Chế độ sinh hoạt hợp lý: Duy trì chế độ làm việc và nghỉ ngơi hợp lý là rất quan trọng. Dành thời gian tập thể dục mỗi ngày, không thức khuya, và đảm bảo ngủ đủ 7 – 8 tiếng mỗi đêm sẽ giúp cơ thể phục hồi và cải thiện sức khỏe gan.

Tuân thủ chỉ định của bác sĩ: Sử dụng thuốc theo đúng chỉ định từ bác sĩ và thường xuyên thăm khám để kiểm soát tình trạng men gan. Việc theo dõi định kỳ sẽ giúp bạn kịp thời phát hiện và can thiệp khi có bất thường.

Bài viết đã giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về tình trạng men gan cao và mức độ nguy hiểm của nó. Khi chỉ số men gan càng cao, mức độ nguy hiểm cũng sẽ càng nghiêm trọng. Chính vì thế, việc nghiêm túc trong điều trị và phòng ngừa là rất cần thiết để kiểm soát tốt tình trạng men gan cao và tránh các biến chứng phát sinh.