Những tác hại của thuốc tránh thai khẩn cấp mà bạn nên biết

Thuốc tránh thai khẩn cấp là một biện pháp ngừa thai được nhiều phụ nữ lựa chọn trong những tình huống cấp bách. Tuy nhiên, ít ai biết rằng, việc lạm dụng thuốc tránh thai khẩn cấp có thể gây ra những tác hại nghiêm trọng đối với sức khỏe. Từ rối loạn kinh nguyệt, ảnh hưởng đến nội tiết tố cho đến tăng nguy cơ mắc các bệnh lý về tim mạch và ung thư, những hệ lụy của việc sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp không nên bị xem nhẹ. 

Cơ chế hoạt động của thuốc tránh thai khẩn cấp

Thuốc tránh thai khẩn cấp hoạt động chủ yếu bằng cách ngăn cản quá trình rụng trứng, thụ tinh hoặc ngăn phôi thai bám vào niêm mạc tử cung. Thành phần chính trong thuốc thường là hormone levonorgestrel hoặc ulipristal acetate, có tác dụng thay đổi nội tiết tố trong cơ thể để ngăn ngừa quá trình thụ thai. Thuốc cần được sử dụng càng sớm càng tốt sau khi quan hệ tình dục không bảo vệ, với hiệu quả giảm dần theo thời gian.

Sự khác biệt giữa thuốc tránh thai khẩn cấp và thuốc tránh thai hàng ngày

Mặc dù cả hai loại thuốc đều có mục đích ngừa thai, nhưng thuốc tránh thai khẩn cấp và thuốc tránh thai hàng ngày có cơ chế hoạt động và cách sử dụng khác nhau. Thuốc tránh thai hàng ngày chứa các hormone duy trì một mức độ ổn định trong cơ thể, ngăn ngừa rụng trứng và tạo môi trường không thuận lợi cho tinh trùng, từ đó ngăn chặn việc thụ thai. Thuốc tránh thai hàng ngày cần được uống đều đặn vào cùng một thời điểm mỗi ngày để đạt hiệu quả tối ưu.

Trong khi đó, thuốc tránh thai khẩn cấp chỉ được sử dụng khi có nguy cơ mang thai ngoài ý muốn sau khi quan hệ tình dục mà không sử dụng biện pháp bảo vệ. Không giống như thuốc tránh thai hàng ngày, thuốc tránh thai khẩn cấp không nên được sử dụng thường xuyên vì có thể gây ra những tác dụng phụ nghiêm trọng và làm rối loạn chu kỳ kinh nguyệt.

Những tác dụng phụ thường gặp ở thuốc tránh thai

Rối loạn kinh nguyệt

Một trong những tác dụng phụ thường gặp khi sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp là rối loạn kinh nguyệt. Nguyên nhân chủ yếu là do sự thay đổi đột ngột của hormone trong cơ thể sau khi dùng thuốc, làm ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt bình thường. 

Những biểu hiện cụ thể của rối loạn kinh nguyệt bao gồm kinh nguyệt không đều, rong kinh hoặc thậm chí chậm kinh. Nhiều phụ nữ có thể thấy chu kỳ kinh nguyệt của mình trở nên khó dự đoán và không ổn định trong một thời gian sau khi sử dụng thuốc.

Ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa

Thuốc tránh thai khẩn cấp cũng có thể gây ra các vấn đề về hệ tiêu hóa như buồn nôn và ói mửa. Đây là một trong những phản ứng phụ khá phổ biến do tác động của hormone lên dạ dày và ruột. 

Ngoài ra, một số người còn gặp phải các triệu chứng khác như đau bụng và tiêu chảy sau khi sử dụng thuốc. Những triệu chứng này thường không kéo dài lâu, nhưng chúng có thể gây khó chịu và làm giảm chất lượng cuộc sống tạm thời.

Các tác dụng phụ khác

Ngoài những tác dụng phụ kể trên, thuốc tránh thai khẩn cấp còn có thể gây ra một số vấn đề sức khỏe khác. Người dùng thường cảm thấy mệt mỏi, đau đầu, chóng mặt sau khi uống thuốc. 

Đồng thời, sự thay đổi đột ngột của hormone cũng có thể ảnh hưởng đến tâm trạng, gây ra những cảm xúc tiêu cực như lo lắng, khó chịu hoặc thậm chí là trầm cảm nhẹ. Những tác dụng phụ này có thể khác nhau tùy thuộc vào cơ địa của mỗi người, nhưng chúng thường chỉ là tạm thời và sẽ giảm dần theo thời gian.

Tác hại lâu dài đến sức khỏe sinh sản

Giảm khả năng thụ thai

Thuốc tránh thai khẩn cấp có thể ảnh hưởng đến khả năng thụ thai của phụ nữ nếu sử dụng quá thường xuyên. Cơ chế tác động của thuốc là làm thay đổi môi trường trong tử cung và ức chế quá trình rụng trứng, từ đó ngăn chặn quá trình thụ tinh. 

Tuy nhiên, nếu sử dụng thuốc quá nhiều, cơ thể có thể bị rối loạn hormon, dẫn đến việc giảm khả năng sinh sản. Một số nghiên cứu cho thấy rằng, việc lạm dụng thuốc tránh thai khẩn cấp có thể làm tăng nguy cơ vô sinh, đặc biệt là ở những phụ nữ có cơ địa nhạy cảm hoặc đã có các vấn đề về sinh sản từ trước.

Tăng nguy cơ mắc các bệnh phụ khoa

Sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh phụ khoa, bao gồm viêm nhiễm vùng chậu và u nang buồng trứng. Việc thay đổi nội tiết tố đột ngột do tác động của thuốc có thể làm suy yếu hệ miễn dịch tại vùng sinh dục, khiến cơ thể dễ bị viêm nhiễm hơn. 

Viêm nhiễm vùng chậu là một trong những bệnh phụ khoa phổ biến mà phụ nữ có thể gặp phải, gây đau đớn và ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản. Ngoài ra, việc thay đổi hormone liên tục cũng có thể góp phần hình thành u nang buồng trứng, một tình trạng có thể gây đau bụng và ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt.

Ảnh hưởng đến hormone

Thuốc tránh thai khẩn cấp gây ra sự mất cân bằng hormone trong cơ thể, điều này có thể dẫn đến nhiều hậu quả không mong muốn. Hormone là yếu tố quan trọng trong việc điều tiết các chức năng sinh sản, sự mất cân bằng hormone có thể gây ra các vấn đề như rối loạn kinh nguyệt, giảm ham muốn tình dục, và ảnh hưởng đến tâm trạng. 

Việc rối loạn hormone trong thời gian dài có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hơn, bao gồm nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến nội tiết và thậm chí là nguy cơ ung thư nội mạc tử cung.

Nguy cơ khi lạm dụng thuốc tránh thai khẩn cấp

Việc lạm dụng thuốc tránh thai khẩn cấp có thể gây ra nhiều nguy cơ đáng lo ngại đối với sức khỏe phụ nữ. Những tác động tiêu cực này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe tạm thời mà còn có thể để lại hậu quả lâu dài, đặc biệt khi sử dụng thuốc quá liều hoặc quá thường xuyên.

Tăng cường tác dụng phụ: Khi sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp quá thường xuyên hoặc quá liều, các tác dụng phụ như buồn nôn, đau đầu, rối loạn kinh nguyệt, và đau bụng có thể trở nên nghiêm trọng hơn. Những phản ứng này không chỉ gây khó chịu mà còn ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống hàng ngày. Hơn nữa, việc lạm dụng thuốc có thể làm suy giảm sức khỏe tổng thể và khiến cơ thể khó phục hồi hơn sau mỗi lần sử dụng.

Gây nghiện: Một nguy cơ khác của việc lạm dụng thuốc tránh thai khẩn cấp là tình trạng phụ thuộc vào thuốc. Khi sử dụng thuốc thường xuyên, cơ thể có thể quen với việc dựa vào thuốc để ngăn ngừa thai, dẫn đến sự lệ thuộc tâm lý. Điều này không chỉ gây hại cho sức khỏe mà còn ảnh hưởng đến khả năng ra quyết định sáng suốt trong việc sử dụng các biện pháp ngừa thai khác.

Tăng nguy cơ mắc các bệnh mãn tính: Sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp còn làm tăng nguy cơ mắc các bệnh mãn tính, đặc biệt là ung thư vú và ung thư tử cung. Sự mất cân bằng hormone do sử dụng thuốc quá mức có thể kích thích sự phát triển của các tế bào ung thư trong cơ thể. Việc lạm dụng thuốc cũng có thể làm tăng nguy cơ phát triển các bệnh lý liên quan đến nội tiết và hệ sinh sản, gây ra những hậu quả lâu dài và khó điều trị.

Việc sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp cần được thực hiện một cách thận trọng và có ý thức. Lạm dụng loại thuốc này không chỉ làm tăng nguy cơ gặp phải các tác dụng phụ nghiêm trọng mà còn có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe mãn tính nguy hiểm.

Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng thuốc và cân nhắc kỹ lưỡng các biện pháp ngừa thai an toàn và hiệu quả hơn để bảo vệ sức khỏe của bản thân trong dài hạn.

Cách sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp an toàn

Với những tác hại tiềm ẩn của thuốc tránh thai khẩn cấp, việc sử dụng loại thuốc này cần được thực hiện cẩn trọng với các lưu ý sau:

Đối tượng chống chỉ định

Thuốc tránh thai khẩn cấp chỉ nên được sử dụng trong các tình huống cần thiết để ngăn ngừa nguy cơ mang thai ngoài ý muốn. Tuy nhiên, có một số trường hợp cần chống chỉ định sử dụng, bao gồm:

• Phụ nữ đang mang thai hoặc nghi ngờ mang thai.
• Nữ giới mắc các bệnh lý về tim mạch, gan, thận hoặc ung thư.
• Người có tình trạng chảy máu âm đạo bất thường và chưa xác định nguyên nhân.
• Nữ giới gặp các bệnh lý như đái tháo đường, rối loạn tuần hoàn não, động kinh.
• Nữ giới có cơ địa dị ứng với bất kỳ thành phần nào có trong thuốc tránh thai.

Liều sử dụng

• Thuốc tránh thai khẩn cấp loại 1 viên: Uống 1 viên duy nhất mỗi lần.
• Thuốc tránh thai khẩn cấp loại 2 viên: Có thể uống cả hai viên cùng một lúc hoặc uống mỗi viên cách nhau khoảng 12 giờ.

Không nên uống quá 2 liều thuốc tránh thai khẩn cấp trong 1 tháng.

Hạn chế tối đa ảnh hưởng của thuốc

Để giảm thiểu các tác động tiêu cực của thuốc tránh thai khẩn cấp đến sức khỏe, không nên sử dụng quá 2 liều mỗi tháng và không quá 3 lần mỗi năm. Nếu có dấu hiệu nôn ói trong vòng 1 giờ sau khi sử dụng thuốc, nên uống bổ sung thêm 1 liều để đảm bảo hiệu quả.

Thực phẩm không nên sử dụng sau khi uống thuốc tránh thai khẩn cấp

Sau khi sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp, một số loại thực phẩm có thể ảnh hưởng đến hiệu quả của thuốc hoặc gây ra những tác dụng phụ không mong muốn. Dưới đây là những thực phẩm bạn nên tránh:

Thực phẩm giàu chất béo: Thực phẩm chứa nhiều chất béo như đồ chiên, xào, bơ, phô mai có thể làm chậm quá trình hấp thụ thuốc tránh thai khẩn cấp, làm giảm hiệu quả của thuốc. Hơn nữa, tiêu thụ nhiều chất béo có thể làm tăng nguy cơ rối loạn tiêu hóa như buồn nôn, đau bụng, đặc biệt khi kết hợp với thuốc tránh thai.

Thực phẩm chứa caffeine: Caffeine có trong cà phê, trà, nước tăng lực, và chocolate có thể làm tăng cảm giác lo lắng, bồn chồn và mệt mỏi, những tác dụng phụ có thể bị khuếch đại sau khi uống thuốc tránh thai khẩn cấp. Hạn chế tiêu thụ các thực phẩm chứa caffeine để tránh tình trạng này.

Rượu và đồ uống có cồn: Rượu và các loại đồ uống có cồn có thể làm giảm hiệu quả của thuốc tránh thai khẩn cấp và gây ra các tác dụng phụ như buồn nôn, chóng mặt, và rối loạn tiêu hóa. Hơn nữa, rượu còn làm tăng nguy cơ mất nước và làm giảm khả năng hồi phục của cơ thể sau khi sử dụng thuốc.

Thực phẩm chứa quá nhiều đường: Thực phẩm chứa nhiều đường như bánh kẹo, nước ngọt có thể làm tăng mức đường huyết đột ngột, gây cảm giác mệt mỏi và uể oải sau khi dùng thuốc. Hạn chế tiêu thụ đường có thể giúp cơ thể duy trì năng lượng ổn định và hỗ trợ quá trình hồi phục.

Grapefruit (bưởi): Bưởi và nước ép bưởi có thể làm tăng nồng độ hormone trong thuốc tránh thai khẩn cấp, dẫn đến tăng nguy cơ gặp phải các tác dụng phụ như buồn nôn, đau đầu, và chóng mặt. Tránh sử dụng bưởi và các sản phẩm từ bưởi trong vòng 24 giờ sau khi uống thuốc.

Tuân thủ những lưu ý về chế độ ăn uống sau khi sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp sẽ giúp bạn duy trì sức khỏe tốt và tối ưu hóa hiệu quả của thuốc.

Hy vọng rằng những thông tin trong bài viết đã giúp bạn hiểu rõ hơn về những tác hại của thuốc tránh thai khẩn cấp, cũng như các biện pháp cần thiết để sử dụng thuốc một cách an toàn và hiệu quả. Việc chú ý đến các loại thực phẩm cần tránh sau khi sử dụng thuốc sẽ giúp bạn bảo vệ sức khỏe và giảm thiểu nguy cơ gặp phải các tác dụng phụ không mong muốn.