Thận nằm ở đâu trong cơ thể con người?

Cơ thể con người là một cỗ máy hoàn hảo, được cấu tạo bởi vô số các bộ phận, cơ quan khác nhau, mỗi bộ phận đều đảm nhiệm những chức năng riêng biệt để duy trì sự sống. Trong số đó, thận là một trong những cơ quan quan trọng nhất, đóng vai trò vô cùng thiết yếu trong việc lọc máu, bài tiết chất thải, điều hòa cân bằng nước và điện giải, sản xuất hormone… Vậy thận nằm ở đâu trong cơ thể chúng ta?

Vị trí của thận

Thận là hai cơ quan hình hạt đậu nằm ở phía sau bụng, ở hai bên cột sống. Chúng nằm sau phúc mạc, có nghĩa là chúng được bao phủ bởi một lớp màng mỏng gọi là phúc mạc. Thận trái nằm cao hơn thận phải một chút. 

Mỗi quả thận dài khoảng 10 cm (4 inch) và rộng khoảng 5 cm (2 inch). Chúng nặng khoảng 150 gram (5 ounce) mỗi cái. Thận được cung cấp máu bởi động mạch thận, và chúng thải chất thải qua tĩnh mạch thận.

Thận có trách nhiệm lọc máu và loại bỏ chất thải, điều chỉnh cân bằng nước và điện giải trong cơ thể, sản xuất hormone và kích thích sản xuất hồng cầu.

Dưới đây là một số chi tiết bổ sung về vị trí của thận:

Thận trái nằm dưới xương sườn số 11 và 12, gần sát với dạ dày, lá lách và nằm cao hơn một chút so với gan.

Thận phải nằm thấp hơn một chút so với thận trái do phải hạ thấp để nhường chỗ cho gan.

Cửa thận là nơi động mạch thận đi vào và tĩnh mạch thận đi ra khỏi thận. Cửa thận trái cao ngang khoảng đốt sống eo thứ nhất. Cửa thận phải cao ngang khoảng đốt sống eo thứ 2. Cửa thận cách đường chính giữa phía sau lưng khoảng 5 cm.

Vị trí của thận rất quan trọng cho chức năng của chúng. Ví dụ, vị trí gần cột sống giúp bảo vệ thận khỏi bị tổn thương do va đập. Ngoài ra, vị trí gần các cơ quan khác như dạ dày, lá lách và gan giúp thận dễ dàng tương tác với các cơ quan này để thực hiện các chức năng của chúng.

Cấu tạo của thận

Mỗi quả thận có kích thước tương đương với một nắm tay và nặng khoảng 150g. Thận được bao bọc bởi một lớp màng mỏng gọi là vỏ xơ. Cấu tạo của thận bao gồm hai phần chính: vỏ thận và tủy thận.

Vỏ thận:

• Vỏ thận là phần ngoài cùng của thận, có màu đỏ sẫm do có nhiều mao mạch máu.
• Vỏ thận chứa khoảng 85% đơn vị chức năng của thận, được gọi là nephron.
• Nephron là đơn vị lọc của thận, có nhiệm vụ lọc máu và loại bỏ chất thải.

Tủy thận:

• Tủy thận là phần bên trong của thận, có màu trắng hoặc vàng nhạt.
• Tủy thận được chia thành các tháp thận, mỗi tháp thận có hình chóp.
• Đỉnh của tháp thận được gọi là gai thận.
• Gai thận có nhiều lỗ nhỏ, nơi nước tiểu được đổ vào bể thận.

Bể thận:

• Bể thận là khoang chứa nước tiểu được lọc bởi nephron.
• Bể thận nằm ở phần giữa của thận, giữa vỏ thận và tủy thận.
• Bể thận có hình phễu, với phần hẹp ở dưới nối với niệu quản.

Niệu quản:

• Niệu quản là ống dẫn nước tiểu từ bể thận đến bàng quang.
• Mỗi quả thận có một niệu quản.
• Niệu quản dài khoảng 25 cm (10 inch) và rộng khoảng 4 mm (0,16 inch).

Các đơn vị chức năng của thận (Nephron):

• Nephron là đơn vị lọc của thận, có nhiệm vụ lọc máu và loại bỏ chất thải.
• Mỗi quả thận có khoảng 1 triệu nephron.
• Nephron bao gồm hai phần chính: cầu thận và ống thận.

Cầu thận:

• Cầu thận là nơi lọc máu.
• Cầu thận được tạo thành bởi một mạng lưới mao mạch máu gọi là cầu mao mạch.
• Cầu mao mạch được bao bọc bởi một lớp biểu mô gọi là biểu mô cầu thận.
• Biểu mô cầu thận có nhiều lỗ nhỏ, cho phép nước và các chất thải nhỏ đi qua, nhưng không cho phép các tế bào máu và protein lớn đi qua.

Ống thận:

• Ống thận là nơi tái hấp thu nước và các chất dinh dưỡng từ nước tiểu.
• Ống thận được chia thành ba phần: ống lượn gần, quai Henle và ống lượn xa.
• Ống lượn gần và ống lượn xa được bao bọc bởi một lớp biểu mô gọi là biểu mô ống thận.
• Biểu mô ống thận có khả năng tái hấp thu nước và các chất dinh dưỡng từ nước tiểu.

Vai trò của thận

Thận là một cơ quan thiết yếu trong cơ thể con người, đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc duy trì sức khỏe và sự sống. Dưới đây là một số chức năng chính của thận:

Lọc máu và loại bỏ chất thải

• Thận là cơ quan lọc chính của cơ thể, có nhiệm vụ loại bỏ các chất thải độc hại, sản phẩm chuyển hóa của quá trình trao đổi chất và dư thừa nước khỏi máu.
• Mỗi ngày, thận lọc khoảng 150-200 lít máu, loại bỏ khoảng 1-2 lít chất thải và nước dư thừa dưới dạng nước tiểu.

Điều hòa cân bằng nước và điện giải

• Thận giúp điều hòa lượng nước và các chất điện giải (như natri, kali, clo, bicarbonate) trong cơ thể.
• Khi cơ thể thiếu nước, thận sẽ tái hấp thu nước từ nước tiểu để giữ lại lượng nước cần thiết cho các chức năng của cơ thể.
• Ngược lại, khi cơ thể thừa nước, thận sẽ bài tiết lượng nước dư thừa ra ngoài dưới dạng nước tiểu.
• Thận cũng giúp điều hòa cân bằng các chất điện giải, đảm bảo các chất điện giải luôn ở mức độ phù hợp để duy trì hoạt động của tim, cơ bắp và hệ thần kinh.

Sản xuất hormone

Thận sản xuất một số hormone quan trọng, bao gồm:

• Erythropoietin (EPO): Kích thích tủy xương sản xuất hồng cầu.
• Renin: Giúp điều hòa huyết áp.
• Calcitriol (Vitamin D3 hoạt tính): Giúp cơ thể hấp thu canxi và phốt pho từ thức ăn.
• Angiotensin II: Giúp điều hòa huyết áp và lượng natri trong cơ thể.

Kích thích sản xuất hồng cầu

• Khi cơ thể thiếu oxy, thận sẽ sản xuất hormone erythropoietin (EPO) kích thích tủy xương sản xuất hồng cầu.
• Hồng cầu có nhiệm vụ vận chuyển oxy đến các tế bào trong cơ thể.

Kích hoạt Vitamin D

• Thận có khả năng chuyển hóa vitamin D dạng không hoạt động (25-hydroxyvitamin D) thành vitamin D dạng hoạt động (calcitriol).
• Calcitriol giúp cơ thể hấp thu canxi và phốt pho từ thức ăn, hai khoáng chất quan trọng cho sức khỏe của xương và răng.

Ngoài ra, thận còn có một số chức năng khác, bao gồm:

• Giúp điều hòa huyết áp
• Giúp kiểm soát lượng đường trong máu
• Giúp bài tiết một số loại thuốc và độc tố ra khỏi cơ thể

Tóm lại, thận đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc duy trì sức khỏe và sự sống của con người. Việc bảo vệ sức khỏe của thận là điều cần thiết để đảm bảo sức khỏe tổng thể của cơ thể.

Cách bảo vệ sức khỏe của thận

Dùng nước đủ lượng: Uống đủ nước hàng ngày là cách quan trọng nhất để bảo vệ sức khỏe của thận. Nước giúp loại bỏ độc tố và chất cặn ra khỏi cơ thể thông qua quá trình tiểu tiện, giúp giảm nguy cơ hình thành đá thận và các vấn đề về thận khác.

Kiểm soát huyết áp: Mức huyết áp cao có thể gây tổn thương cho các mạch máu trong thận và gây ra các vấn đề về thận. Điều này có thể được kiểm soát bằng cách duy trì một chế độ ăn uống lành mạnh, tập thể dục đều đặn, và tuân thủ kê đơn điều trị được chỉ định bởi bác sĩ.

Giữ cân nặng lý tưởng: Béo phì và cân nặng quá mức có thể tăng nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến thận như bệnh thận mạn tính và tiểu đường. Việc duy trì một cân nặng lý tưởng thông qua chế độ ăn uống lành mạnh và tập luyện đều đặn có thể giúp giảm nguy cơ này.

Hạn chế tiêu thụ muối: Sử dụng quá nhiều muối có thể gây tăng huyết áp và gây tổn thương cho các mạch máu và cơ quan trong thận. Hạn chế tiêu thụ muối bằng cách tránh thêm muối vào thức ăn và chọn các sản phẩm thức ăn có hàm lượng muối thấp.

Tránh hút thuốc lá và rượu bia: Hút thuốc lá và tiêu thụ rượu bia có thể gây tổn thương cho các mạch máu trong thận và gây ra các vấn đề về thận. Việc ngưng hút thuốc lá và hạn chế tiêu thụ rượu bia có thể giúp bảo vệ sức khỏe của thận.

Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Thực hiện các kiểm tra sức khỏe định kỳ để theo dõi chức năng thận và phát hiện sớm các vấn đề về thận có thể giúp ngăn ngừa và điều trị các vấn đề này kịp thời.

Tổng quan, việc duy trì một lối sống lành mạnh và chăm sóc sức khỏe tổng thể có thể giúp bảo vệ sức khỏe của thận và giảm nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến thận.

Việc hiểu rõ về vị trí của thận sẽ giúp chúng ta có ý thức hơn trong việc bảo vệ sức khỏe của cơ quan quan trọng này. Hãy dành cho thận sự quan tâm đúng mức bằng cách duy trì lối sống lành mạnh, ăn uống hợp lý và tập thể dục thường xuyên để đảm bảo sức khỏe toàn diện cho cơ thể.