Tiểu sử Nguyễn Minh Triết – Cuộc đời và sự nghiệp của chính trị gia nổi bật

Nguyễn Minh Triết là một trong những chính trị gia nổi bật của Việt Nam với nhiều đóng góp quan trọng. Bài viết này sẽ khám phá tiểu sử của ông, từ những bước khởi đầu cho đến các thành tựu đáng chú ý trong sự nghiệp.

Tiểu sử và sự nghiệp ban đầu

Nguyễn Minh Triết  sinh ngày 8 tháng 10 năm 1942 tại Phú An, Bến Cát, tỉnh Bình Dương, trong một gia đình nông dân trung lưu. Năm 1957, ông chuyển đến Sài Gòn để theo học tại trường Trung học Petrus Ký, một trong những trường trung học danh tiếng thời bấy giờ, nơi ông đã đạt thành tích học tập nổi bật và tích cực tham gia các hoạt động phong trào.

Sau khi tốt nghiệp Tú tài vào năm 1960, ông tiếp tục theo học ngành Toán tại Đại học Khoa học Sài Gòn. Trong thời gian học tập, ông đã tham gia tích cực vào các phong trào sinh viên và học sinh chống lại chính quyền Ngô Đình Diệm. Ông hoạt động trong Đoàn Thanh niên Nhân dân Cách mạng miền Nam, một tổ chức thanh niên bí mật do Trung ương Cục miền Nam lãnh đạo, góp phần vào các hoạt động cách mạng tại Sài Gòn.

Tháng 11 năm 1963, ông rời Sài Gòn và gia nhập chiến khu ở Khu Sài Gòn – Gia Định, nơi ông đảm nhận các công việc như văn thư, kế toán và cán bộ nghiên cứu tại Trung ương Đoàn Thanh niên Nhân dân Cách mạng (Ban thanh vận Trung ương Cục miền Nam). Ngày 30 tháng 3 năm 1965, ông được kết nạp vào Đảng Nhân dân Cách mạng Việt Nam với bí danh Trần Phong, còn gọi là Sáu Phong. Ông được giao nhiệm vụ Bí thư Đoàn Thanh niên Cơ quan Trung ương Đoàn Thanh niên Nhân dân Cách mạng miền Nam, Thường vụ Đoàn Thanh niên các cơ quan Trung ương Cục miền Nam, và làm công tác chiến trường tại tỉnh Mỹ Tho cho đến năm 1973.

Từ năm 1974 đến tháng 8 năm 1979, ông đảm nhận các chức vụ quan trọng như Phó Văn phòng Trung ương Đoàn và Phó Ban Thanh niên Xung phong Trung ương Đoàn. Tháng 9 năm 1979, ông được cử đi học tại trường Đảng Nguyễn Ái Quốc, nơi ông tốt nghiệp Cử nhân ngành Lý luận chính trị vào tháng 7 năm 1981. Trong thời gian học tập, ông không chỉ nắm vững lý luận chính trị mà còn có những đóng góp tích cực cho các hoạt động của trường.

Sau khi tốt nghiệp, từ tháng 7 năm 1981 đến tháng 12 năm 1987, ông giữ nhiều vị trí lãnh đạo quan trọng trong Đoàn Thanh niên, bao gồm Trưởng ban Thanh niên Xung phong Trung ương Đoàn, Trưởng ban Mặt trận Trung ương Đoàn, Bí thư Đảng ủy cơ quan Trung ương Đoàn tại Thành phố Hồ Chí Minh, Ủy viên Ban chấp hành Trung ương Đoàn, Bí thư Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh và Phó Chủ tịch, Tổng Thư ký Trung ương Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam. Những vị trí này đã giúp ông xây dựng nền tảng vững chắc cho sự nghiệp chính trị sau này.

Sự nghiệp chính trị tại phía Nam

Từ tháng 1 năm 1988 đến tháng 9 năm 1989, ông được điều động làm Tỉnh ủy viên của Tỉnh ủy tỉnh Sông Bé. Trong giai đoạn này, ông đóng vai trò quan trọng trong việc củng cố và phát triển các chính sách địa phương. Đến tháng 10 năm 1989, ông được cử giữ chức Phó Bí thư thường trực Tỉnh ủy tỉnh Sông Bé, tỉnh này sau đó được chia thành tỉnh Bình Dương và tỉnh Bình Phước. Ông đã có những đóng góp quan trọng trong việc triển khai các chính sách đổi mới kinh tế tại khu vực này, giúp Bình Dương và Thành phố Hồ Chí Minh trở thành những địa phương có tốc độ tăng trưởng nhanh, thu hút nhiều vốn đầu tư nước ngoài.

Tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VII của Đảng Cộng sản Việt Nam vào tháng 6 năm 1991, ông được bầu vào Ban chấp hành Trung ương Đảng, chính thức giữ chức Ủy viên Trung ương Đảng. Đây là thời điểm ông quyết định trở lại với tên khai sinh Nguyễn Minh Triết. Vào tháng 12 năm 1991, ông được bầu làm Bí thư Tỉnh ủy tỉnh Sông Bé, một vị trí mà ông đảm nhận cho đến tháng 12 năm 1996. Trong thời gian này, ông tiếp tục thực hiện các nhiệm vụ quan trọng liên quan đến quản lý và phát triển tỉnh, góp phần vào sự ổn định và phát triển kinh tế xã hội của khu vực.

Tháng 7 năm 1992, ông được bầu làm Đại biểu Quốc hội khóa IX, đại diện cho tỉnh Sông Bé, cho thấy sự tín nhiệm và ủng hộ từ cộng đồng. Vào tháng 6 năm 1996, tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VIII của Đảng, ông được tái bầu làm Ủy viên Trung ương Đảng, khẳng định vai trò quan trọng của ông trong chính trường.

Vào tháng 1 năm 1997, ông được điều động giữ chức Phó Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh, trong thời kỳ Bí thư Thành ủy là ông Trương Tấn Sang, người cũng là Ủy viên Bộ Chính trị. Tháng 12 năm 1997, tại Hội nghị lần thứ IV Ban chấp hành Trung ương khóa VIII, ông cùng với các ông Nguyễn Phú Trọng, Phan Diễn, và Phạm Thanh Ngân được bầu bổ sung vào Bộ Chính trị. Trong vai trò này, ông đảm nhận chức Trưởng ban Dân vận Trung ương, chịu trách nhiệm điều phối công tác vận động quần chúng và thực hiện các chính sách dân vận.

Tháng 1 năm 2000, ông được bổ nhiệm làm Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh, một trong những vị trí lãnh đạo cao cấp nhất tại thành phố. Tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX của Đảng vào tháng 4 năm 2001, ông được bầu vào Ban chấp hành Trung ương Đảng và chính thức gia nhập Bộ Chính trị. Đến tháng 5 năm 2002, ông tiếp tục được bầu làm Đại biểu Quốc hội khóa XI, đại diện cho Thành phố Hồ Chí Minh. Vào tháng 4 năm 2006, ông tái đắc cử chức vụ Ủy viên Bộ Chính trị khóa X, cho thấy sự tin tưởng và đánh giá cao từ Đảng đối với đóng góp của ông cho sự phát triển đất nước.

Chủ tịch nước (2006–2011)

Đắc cử Chủ tịch nước

Vào ngày 27 tháng 6 năm 2006, ông Nguyễn Minh Triết được bầu làm Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong kỳ họp thứ 9 của Quốc hội khóa XI. Quyết định này được thông qua với sự đồng thuận cao, với 464 phiếu ủng hộ, 3 phiếu không đồng ý, và 3 phiếu không biểu quyết. Ông Nguyễn Minh Triết đã chính thức được công nhận với 94,12% số phiếu thuận từ các Đại biểu Quốc hội. Sau đó, vào ngày 24 tháng 7 năm 2007, ông tiếp tục được bầu lại làm Chủ tịch nước trong một cuộc bỏ phiếu với kết quả 487/490 đại biểu tán thành, đạt tỷ lệ 98,78%.

Hội nghị APEC tại Việt Nam năm 2006

Chuẩn bị

Nhận thức rõ tầm quan trọng của việc tổ chức Năm APEC 2006, Việt Nam đã triển khai các công tác chuẩn bị toàn diện liên quan đến tổ chức, nội dung, cơ sở vật chất và hậu cần. Ngày 5 tháng 8 năm 2005, Ủy ban Quốc gia về APEC 2006 được thành lập với Phó Thủ tướng Vũ Khoan làm Chủ tịch, cùng với hai Phó Chủ tịch là Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Dy Niên và Bộ trưởng Bộ Thương mại Trương Đình Tuyển. Ủy ban bao gồm 28 ủy viên và chia thành 5 tiểu ban phụ trách các lĩnh vực Nội dung, Vật chất – Hậu cần, An ninh, Văn hóa – Tuyên truyền và Lễ tân. Ban Thư ký APEC Việt Nam 2006 do Thứ trưởng Thường trực Bộ Ngoại giao Lê Công Phụng, đồng thời là Chủ tịch Hội nghị Quan chức cấp cao APEC (SOM), đứng đầu. Ban Thư ký có trách nhiệm hỗ trợ Ủy ban Quốc gia và điều hành các hoạt động hàng ngày, bao gồm hai đơn vị trực thuộc là Văn phòng Chủ tịch SOM và Nhóm Task Force.

Sự kiện

Vào tối ngày 18 tháng 11, Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết cùng phu nhân đã tổ chức Dạ tiệc Gala Dinner để chiêu đãi các nhà lãnh đạo kinh tế APEC lần thứ 14, cùng các phu nhân, phu quân và quan chức tham dự hội nghị. Trong hai ngày 18 và 19 tháng 11 tại Trung tâm Hội nghị quốc gia, các nhà lãnh đạo APEC đã tham gia các phiên họp kín với chủ đề “Hướng tới một cộng đồng năng động vì phát triển bền vững và thịnh vượng” do Việt Nam đề xuất. Tại hội nghị, các lãnh đạo đã thảo luận về việc thúc đẩy thương mại và đầu tư trong bối cảnh thế giới thay đổi, cùng các yếu tố cơ bản đảm bảo sự năng động và phát triển bền vững của APEC.

Một số kết quả quan trọng của hội nghị bao gồm việc thông qua Tuyên bố riêng về Vòng đàm phán Doha, thể hiện cam kết mạnh mẽ và các biện pháp cụ thể để khởi động lại đàm phán. Việt Nam, với vai trò Chủ tịch Hội nghị, đã đóng góp tích cực và coi đây là một thành tựu quan trọng. Các lãnh đạo cũng đã phê chuẩn Chương trình Hành động Hà Nội, đánh giá cao ý nghĩa của nó trong việc định hướng hợp tác kinh tế thương mại của APEC trong 15 năm tới. Bên cạnh đó, các khuyến nghị cải cách APEC được thông qua nhằm làm cho tổ chức này ngày càng hiệu quả và năng động hơn. Hội nghị cũng ghi nhận sự cần thiết phải tăng cường hợp tác trong việc bảo đảm an ninh, chống khủng bố, ngăn chặn dịch bệnh, thiên tai và các biến động khác có ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân. Các Tuyên bố của các Hội nghị Bộ trưởng trong năm 2006 tại Việt Nam cũng đã được thông qua, bao gồm các lĩnh vực như thương mại, cúm gia cầm, tài chính, doanh nghiệp vừa và nhỏ, và du lịch.

APEC Việt Nam 2006 đã diễn ra trong suốt cả năm với hàng trăm sự kiện quan trọng, trong đó nổi bật nhất là ba hội nghị các quan chức cấp cao APEC (SOM), mỗi kỳ kéo dài hai tuần với gần 40 cuộc hội thảo, cùng với 5 hội nghị Bộ trưởng liên ngành và nhiều sự kiện lớn khác trong Tuần lễ cấp cao. Sự kiện này đặc biệt thu hút sự tham gia của các lãnh đạo các nền kinh tế và nguyên thủ quốc gia. Hơn 10.000 đại biểu, gồm quan chức cấp cao, doanh nhân, chuyên gia và nhà khoa học từ các nền kinh tế hàng đầu như Hoa Kỳ, Nhật Bản, Nga, Trung Quốc đã góp mặt. Thành công của APEC 2006 đã đánh dấu một bước phát triển mới trong quá trình hợp tác APEC của Việt Nam, với việc các doanh nghiệp Việt Nam ký kết nhiều hợp đồng kinh tế quốc tế lên tới gần 2 tỷ USD trong thời gian diễn ra hội nghị.

Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết đã ghi nhận và khen ngợi những thành tựu của Ủy ban Quốc gia APEC Việt Nam 2006, nhấn mạnh rằng sự kiện này đã khẳng định đường lối đối ngoại tích cực và hội nhập quốc tế của Việt Nam, đồng thời nâng cao uy tín và vị thế của quốc gia trên trường quốc tế. APEC 2006 cũng góp phần quan trọng vào việc Việt Nam gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới sau hơn 10 năm đàm phán và thúc đẩy Hoa Kỳ thông qua Quy chế thương mại bình thường vĩnh viễn đối với Việt Nam, đồng thời các nước châu Á đã ủng hộ Việt Nam ứng cử vào vị trí ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2008-2009. Để tri ân những đóng góp xuất sắc, Chủ tịch nước đã trao tặng Huân chương Lao động và Huân chương Chiến công cho các tập thể và cá nhân liên quan đến tổ chức hội nghị.

Đối ngoại

Chuyến thăm chính thức Hoa Kỳ năm 2007

Vào tháng 6 năm 2007, Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết thực hiện chuyến thăm chính thức Hoa Kỳ theo lời mời của Tổng thống George W. Bush. Đây là chuyến công du quan trọng, đánh dấu sự mở rộng quan hệ giữa Việt Nam và Hoa Kỳ trong bối cảnh quan hệ hai nước đang có nhiều chuyển biến tích cực. 

Trong khuôn khổ chuyến thăm, ông Triết đã tham dự nhiều cuộc gặp gỡ và hoạt động quan trọng, trong đó nổi bật là cuộc gặp với khoảng 800 doanh nhân tại quận Cam, California. Đa số các doanh nhân này là người gốc Việt, và buổi gặp mặt cung cấp cho ông Triết cơ hội để trình bày về sự phát triển của Việt Nam, nhấn mạnh sự đoàn kết dân tộc và cam kết của chính quyền trong việc đối xử công bằng với các quan điểm khác biệt.

Tuy nhiên, chuyến thăm cũng đối mặt với sự phản đối từ khoảng 2000 người Mỹ gốc Việt, những người biểu tình tại khu vực này với cáo buộc chính quyền Việt Nam vi phạm nhân quyền. Dù vậy, ông Triết đã xử lý tình huống một cách bình tĩnh và khéo léo, sử dụng cơ hội này để làm rõ các quan điểm và giải quyết các vấn đề phức tạp liên quan đến nhân quyền. 

Ông đã chứng minh khả năng ứng xử và đàm phán xuất sắc của mình bằng cách trả lời thuyết phục các câu hỏi và lo ngại từ các nghị sĩ Hoa Kỳ, trong đó có Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi. Chuyến thăm đã góp phần làm thay đổi nhiều định kiến tiêu cực trước đây về Việt Nam trong giới chính trị Hoa Kỳ, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho việc thúc đẩy quan hệ đối tác giữa hai quốc gia.

Quan điểm kinh tế

Nhận lời mời của Thủ tướng Nhật Bản Naoto Kan, vào sáng ngày 11 tháng 11 năm 2007, Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết đã dẫn đầu đoàn đại biểu Việt Nam tham dự Hội nghị các nhà lãnh đạo Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á – Thái Bình Dương (APEC) lần thứ 18 được tổ chức tại thành phố Yokohama. Đây là một sự kiện quan trọng trong lịch sử hợp tác khu vực, thu hút sự tham gia của các nhà lãnh đạo kinh tế hàng đầu từ các quốc gia trong khu vực. Trong khuôn khổ hội nghị, ông Triết đã phát biểu tại phiên họp kín đầu tiên với chủ đề “Hướng tới một cộng đồng năng động vì phát triển bền vững và thịnh vượng”, nhấn mạnh vai trò quan trọng của khu vực châu Á – Thái Bình Dương, đặc biệt là Đông Á, trong việc thúc đẩy phục hồi và tăng trưởng của nền kinh tế toàn cầu.

Ông Nguyễn Minh Triết đã chỉ rõ rằng việc tăng cường phối hợp và nỗ lực chung của cộng đồng quốc tế là điều cần thiết trong bối cảnh hiện tại. Ông kêu gọi APEC cần tiếp tục phát huy vai trò quan trọng của mình trong việc giải quyết các tác động tiêu cực của khủng hoảng kinh tế – tài chính toàn cầu và hướng tới một giai đoạn tăng trưởng mới bền vững. Theo ông, trong chiến lược tăng trưởng mới, việc phát triển kinh tế cần được gắn kết chặt chẽ với phát triển xã hội và bảo vệ môi trường, với con người là trung tâm của quá trình phát triển.

Ông Triết đã đề xuất rằng APEC cần đẩy mạnh hợp tác nhằm thu hẹp khoảng cách phát triển giữa các thành viên thông qua việc tăng cường liên kết kinh tế, thương mại và đầu tư, chuyển giao công nghệ, đào tạo nguồn nhân lực, phát triển cơ sở hạ tầng và cải cách cơ cấu. Ông cũng nhấn mạnh sự cần thiết phải kết hợp chiến lược tăng trưởng mới với việc thực hiện các Mục tiêu Phát triển Thiên niên kỷ và các chương trình hợp tác ở cấp độ tiểu vùng và khu vực để đạt được sự phát triển bền vững. Trong vai trò Chủ tịch Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) năm 2010, ông đã làm nổi bật những thành tựu và đóng góp của ASEAN trong việc thúc đẩy tăng trưởng bền vững và hợp tác kinh tế trong khu vực.

Miễn nhiệm

Ngày 25 tháng 7 năm 2011, Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết được Quốc hội khóa XII miễn nhiệm chức vụ Chủ tịch nước. Thường trực Ban Bí thư Trương Tấn Sang được bầu làm Chủ tịch nước mới. Trong nhiệm kỳ của ông, đã diễn ra nhiều sự kiện trọng đại đánh dấu cột mốc quan trọng trong lịch sử Việt Nam. Trong số đó có kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam, 65 năm Ngày thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, 120 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đại lễ kỷ niệm 1000 năm Thăng Long – Hà Nội, và 35 năm Ngày giải phóng hoàn toàn miền Nam.

Trong dịp Đại lễ kỷ niệm 1000 năm Thăng Long, ông Nguyễn Minh Triết đã tham dự lễ khánh thành tượng đài Thánh Gióng vào ngày 6 tháng 10 năm 2010, nhưng sự kiện chính của chương trình Đại lễ, bao gồm lễ khai mạc chính thức, được Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Phú Trọng chủ trì vào ngày 1 tháng 10 năm 2010. Nhiệm kỳ của ông cũng chứng kiến Việt Nam gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) sau hơn 10 năm đàm phán, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế của đất nước.

Nghỉ hưu

Sau khi hoàn tất nhiệm kỳ chủ tịch nước, ông Nguyễn Minh Triết trở về sống tại quê nhà Bình Dương và ít xuất hiện trước công chúng. Mặc dù vậy, ông vẫn tham gia một số hoạt động xã hội theo thỉnh thoảng.

Vào ngày 24 tháng 9 năm 2020, ông đã tham dự lễ bàn giao nhà đại đoàn kết tại tỉnh Bình Phước. Đến ngày 23 tháng 1 năm 2022, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã đến thăm và chúc Tết ông tại nhà riêng. Tiếp đó, vào ngày 22 tháng 3 năm 2022, ông tham gia chương trình họp mặt các thế hệ cán bộ Đoàn qua các thời kỳ, nhân dịp kỷ niệm 91 năm Ngày thành lập Đoàn TNCS Hồ Chí Minh.

Huân chương

Trong suốt quá trình công tác, ông Nguyễn Minh Triết đã được trao tặng nhiều huân chương cao quý, bao gồm Huân chương Độc lập hạng nhì và Huân chương Kháng chiến hạng nhất. Những phần thưởng này ghi nhận những đóng góp to lớn của ông cho đất nước trong suốt sự nghiệp của mình.

Tiểu sử Nguyễn Minh Triết cho thấy sự cống hiến và ảnh hưởng sâu rộng của ông trong chính trị Việt Nam. Hy vọng bài viết đã giúp bạn hiểu rõ hơn về cuộc đời và sự nghiệp của một trong những nhân vật quan trọng trong chính trường đất nước.