Tiểu sử thầy Thích Chân Quang

Thích Chân Quang là một trong những vị tu sĩ Phật giáo nổi tiếng tại Việt Nam, được biết đến không chỉ bởi những đóng góp quan trọng trong việc hoằng pháp, mà còn vì những nỗ lực không ngừng nghỉ trong công tác từ thiện và giáo dục cộng đồng. Với sự hiểu biết sâu rộng về Phật pháp, kết hợp với tâm nguyện phụng sự nhân sinh, Thích Chân Quang đã trở thành một nguồn cảm hứng lớn lao cho nhiều Phật tử và người dân Việt Nam. 

Xuất thân của thầy Thích Chân Quang

Thích Chân Quang, tên khai sinh là Vương Tấn Việt, sinh ngày 9 tháng 12 năm 1959 tại Đắk Lắk, nhưng từ nhỏ đã sinh sống ở Sài Gòn. Ông có cha sinh ra ở miền Tây với quê gốc ở Nghệ An, và mẹ có gốc gác từ Huế.

Theo báo Người Việt, Thích Chân Quang từng về Nghệ An để nhận họ hàng với Hồ Chí Minh. Ông cho rằng Nguyễn Sinh Sắc, thân sinh của Hồ Chí Minh, khi lưu lạc ở miền Tây để kiếm sống bằng nghề bốc thuốc, đã đổi họ thành Vương để tránh sự theo dõi của chính quyền. 

Trong thời gian này, Nguyễn Sinh Sắc đã chữa khỏi bệnh cho một người dân, và để trả ơn, gia đình này đã gả con gái tên Mai cho ông. Từ cuộc hôn nhân này, một con trai được sinh ra, đặt tên là Vương Chí Nghĩa, người được cho là cha của Vương Tấn Việt.

Quá trình tu học của thầy Thích Chân Quang

Năm 1980, Thích Chân Quang xuất gia và bắt đầu con đường tu học tại Thiền viện Thường Chiếu, Đồng Nai, dưới sự hướng dẫn của Hòa thượng Thích Thanh Từ. Sau đó, ông trở thành môn đệ của Hòa thượng Thích Huệ Hưng, trụ trì Tu viện Huệ Quang tại thành phố Hồ Chí Minh. Đến năm 1984, sau một thời gian tu học, ông chính thức thọ giới tì-kheo.

Năm 1992, Thích Chân Quang chuyển về chùa Phật Quang tại núi Dinh, Bà Rịa – Vũng Tàu và trở thành trụ trì của ngôi chùa này.

Năm 2007, ông được tấn phong lên chức Thượng tọa.

Về học vấn, Thích Chân Quang, tên khai sinh là Vương Tấn Việt, được cho là đã thi cấp 3 hệ bổ túc văn hóa tại Hội đồng trường Trung Nhất, quận Phú Nhuận (TP HCM) vào ngày 6-6-1989, và được cấp bằng tốt nghiệp phổ thông hệ bổ túc văn hóa ngày 12-7-1989. 

Tuy nhiên, vào tháng 8 năm 2024, Sở Giáo dục và Đào tạo TP HCM xác nhận rằng Thích Chân Quang không có tên trong danh sách dự thi và bảng ghi điểm kỳ thi tốt nghiệp bổ túc văn hóa cấp 3 năm 1989, và cũng không có tên trong danh sách cấp bằng tốt nghiệp cấp 3 bổ túc văn hóa khóa ngày 6-6-1989 tại thành phố.

Năm 2001, ông tốt nghiệp cử nhân ngành tiếng Anh của Trường Đại học Hà Nội, hệ đào tạo từ xa. Năm 2017, Thích Chân Quang trúng tuyển và theo học ngành Luật, văn bằng 2 hệ vừa học vừa làm tại Đại học Luật Hà Nội, tốt nghiệp vào năm 2019. Đến tháng 11 năm 2019, ông tiếp tục trúng tuyển làm nghiên cứu sinh ngành Luật Hiến pháp – Hành chính tại Đại học Luật Hà Nội và bảo vệ thành công luận án với điểm gần như tuyệt đối vào cuối năm 2021.

Tháng 12 năm 2023, ông bắt đầu nghiên cứu tiến sĩ ngành Tôn giáo học tại Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội.

Luận án tiến sĩ thầy Thích Chân Quang

Trong luận văn tiến sĩ dài 293 trang với chủ đề “Nghĩa vụ con người trong pháp luật quốc tế và pháp luật Việt Nam,” Thích Chân Quang đã đề cập đến trách nhiệm và nghĩa vụ của con người đối với xã hội, cả trên phạm vi toàn cầu và tại Việt Nam. Ông nhấn mạnh rằng “trước khi nói đến quyền con người, hãy nói về nghĩa vụ con người.” Kết quả nghiên cứu của ông đã được trình bày trong bốn báo cáo hội thảo:

• “Một số vấn đề về thủ tục hành chính đối với lao động di cư” tại Hội thảo về pháp luật lao động di cư, kinh nghiệm Việt Nam và Trung Quốc, Đại học Luật Hà Nội (2019).
• “Thực hiện pháp luật Bảo hiểm Y tế từ góc độ nghĩa vụ công dân ở Việt Nam – Thực trạng và một số kiến nghị” tại Hội thảo Pháp luật Bảo hiểm Y tế của Đức và Việt Nam, Đại học Luật Hà Nội (2020).
• “Nghĩa vụ con người trên con đường từ triết học đến pháp luật” tại Hội thảo về các vấn đề lý luận hiện đại về Nhà nước và Pháp luật, Đại học Quốc gia Hà Nội và Đại học Luật Hà Nội (2020).
• “Quản trị nghĩa vụ trong kỷ nguyên kỹ thuật số: cơ hội và thách thức cho xây dựng “Chính phủ tốt”” tại Hội thảo Quản trị tốt và phòng, chống tham nhũng, Đại học Quốc gia Hà Nội (2021).

Ngoài ra, ông còn có một bài báo nghiên cứu với tiêu đề “Tầm quan trọng của việc thúc đẩy nghĩa vụ con người trong lý luận, pháp luật và thực tiễn” được xuất bản trên Tạp chí Pháp luật về quyền con người, số 2 (23), năm 2022.

Vào sáng ngày 3 tháng 4 năm 2022, Thượng tọa Thích Chân Quang được Trường Đại học Luật Hà Nội cấp bằng Tiến sĩ ngành Luật. Luận án tiến sĩ của ông nhận được nhiều đánh giá khác nhau. 

Giáo sư Hoàng Chí Bảo, nguyên Ủy viên Hội đồng lý luận Trung ương, đánh giá cao luận án này và cho rằng nó mang tính đột phá với nhiều yếu tố sáng tạo trong quá trình bảo vệ. Tuy nhiên, Nguyễn Quốc Tấn Trung, một nghiên cứu sinh ngành luật quốc tế tại Đại học Victoria (Canada), không đồng tình với quan điểm của Thích Chân Quang trong luận án, cho rằng “phúc lợi có thể được đánh đổi bằng nghĩa vụ, nhưng nhân quyền là thứ hoàn toàn khác, không thể đánh đổi bằng nghĩa vụ.”

Các hoạt động khác của Thích Chân Quang

Hoạt động xã hội

Hội Từ Thiện Phật Quang là nơi tập hợp những người có cùng chí hướng, mong muốn đóng góp và chia sẻ thời gian, vật chất, cũng như công sức của mình để giúp đỡ những hoàn cảnh khó khăn. 

Hội tập trung hỗ trợ người già neo đơn, đồng bào bị ảnh hưởng bởi thiên tai, bão lụt, và các học sinh nghèo hiếu học. Bên cạnh đó, Hội còn tham gia xây dựng cầu đường ở nông thôn và thực hiện các chương trình phát động về đạo đức học đường.

Năm 2017, Thích Chân Quang sáng lập “Hội Yêu Rác,” một tổ chức chuyên tổ chức các hoạt động nhặt rác trên đường phố và các khu vực công cộng. Hàng năm, Hội còn tổ chức sự kiện “Clean Day,” ngày hội làm sạch môi trường, thu hút hàng nghìn người tham gia.

Ngoài ra, các đạo tràng và nhóm thanh niên đã được thành lập trên khắp cả nước, cùng nhau tu tập và tham gia các hoạt động xã hội. Những hoạt động tiêu biểu như nhặt rác, đắp đường, và trồng cây không chỉ nhằm tạo công đức tu tập mà còn cống hiến sức lực cho cộng đồng.

Âm nhạc

Từ thuở nhỏ, Thích Chân Quang đã có niềm đam mê với âm nhạc. Trong thời gian phụ trách công tác thanh niên tại Đồng Nai, ông đã viết bản hợp xướng “Lá Đỏ” của nhạc sĩ Hoàng Hiệp để góp phần chào mừng ngày Quốc Khánh năm 1976. Từ đó, ông bắt đầu sáng tác nhiều ca khúc với các chủ đề đa dạng. 

Một trong những tác phẩm nổi bật của ông, “Vesak thiêng liêng,” đã được phát trong buổi khai mạc Đại lễ Phật đản Liên hợp quốc 2008. Đến năm 2013, Thích Chân Quang đã sáng tác hơn 150 nhạc phẩm và xuất bản hai tuyển tập nhạc: “Bên kia sông mặt trời” với 53 bài và “Những điều thiêng liêng” với 50 bài, cùng hai album nhạc. Đại diện Tổ chức Kỷ lục Việt Nam đã trao tặng ông danh hiệu “Tu sĩ Phật giáo sáng tác nhạc Phật giáo nhiều nhất.”

Nội dung thuyết pháp

Thích Chân Quang đã từng gây ra nhiều tranh cãi với những phát ngôn trong các buổi thuyết giảng pháp, chẳng hạn như: “Trung Quốc là anh, Việt Nam là em,” “cái võng là nơi tiêu diệt hết công đức của chúng sinh,” và “phải tìm tiền mệnh giá cao và đưa cho thầy trụ trì, ông thầy trụ trì mới làm được việc đạo.” Những phát ngôn này đã gây ra phản ứng gay gắt từ dư luận.

Ông cũng bị chỉ trích khi công khai phê bình Thích Minh Tuệ, một tu sĩ Phật giáo thực hành các hạnh đầu đà, trong một bài thuyết pháp, khi gọi ông này là “thằng ba trợn mặc áo rách, ôm nồi cơm đi bộ hành,” khiến nhiều người phẫn nộ.

Ngày 19 tháng 4 năm 2024, Giáo hội Phật giáo Việt Nam đã giao Ban Hoằng pháp Trung ương và Văn phòng II Trung ương Giáo hội tổ chức buổi làm việc để kiểm điểm và chấn chỉnh những nội dung giảng pháp của Thích Chân Quang, đặc biệt là các bài giảng về luật nhân quả gây hoang mang dư luận.

Ngày 19 tháng 6 năm 2024, Giáo hội Phật giáo Việt Nam đã ra quyết định kỷ luật Thượng tọa Thích Chân Quang, cấm ông thuyết giảng dưới mọi hình thức và không được chủ trì tổ chức các sự kiện tập trung đông người tại chùa Thiền Tôn Phật Quang và các địa điểm khác trong vòng 2 năm.

Ngày 5 tháng 2 năm 2017, hàng nghìn người đã tụ họp tại bến sông trước cửa đình làng Bát Tràng để tham dự lễ phóng sinh do Thượng tọa Thích Chân Quang chủ trì. Trong buổi lễ này, nhiều tấn cá, bao gồm cả loài cá chim trắng, đã được thả phóng sinh. 

Cá chim trắng, có tên khoa học là Colossoma brachypomum và Piaractus brachypomus, là loài ngoại lai có nguy cơ xâm hại. Tuy nhiên, từ năm 2001, loài cá này đã được Bộ Thủy sản liệt kê vào danh mục giống thủy sản nước ngọt được phép nhập khẩu và có tên trong danh mục giống thủy sản được phép sản xuất, kinh doanh tại Việt Nam.

Năm 2021, một đoạn video ghi lại cảnh các tu sĩ tại chùa Phật Quang (do Thích Chân Quang trụ trì) nuốt giun đất đã lan truyền trên mạng, gây xôn xao dư luận. Ban Thường trực Ban Trị sự tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu sau đó đã yêu cầu Thượng tọa Thích Chân Quang nộp tờ trình giải quyết vụ việc này.

Tiểu sử Thích Chân Quang không chỉ là câu chuyện về cuộc đời và sự nghiệp của một vị tu sĩ Phật giáo, mà còn là minh chứng cho những nỗ lực không ngừng nghỉ trong việc hoằng pháp, giáo dục và cống hiến cho cộng đồng. Dù gặp nhiều khó khăn và tranh cãi, những đóng góp của Thích Chân Quang cho đạo pháp và xã hội vẫn để lại nhiều dấu ấn quan trọng. 

Trong suốt hành trình hoằng pháp và phụng sự nhân sinh, Thầy Thích Chân Quang đã để lại dấu ấn sâu sắc trong lòng bao thế hệ Phật tử và những ai may mắn được nghe Thầy giảng dạy. Những đóng góp của Thầy không chỉ giới hạn trong phạm vi tâm linh, mà còn lan tỏa ra cả xã hội, giáo dục, và các hoạt động từ thiện. Thầy đã trở thành biểu tượng của lòng từ bi, trí tuệ và sự kiên trì trên con đường hoằng pháp.

Hy vọng rằng, với sự đồng hành của quý Phật tử và những người yêu mến, Thượng tọa Thích Chân Quang sẽ tiếp tục phát huy tinh thần từ bi, trí tuệ, và đóng góp tích cực cho xã hội. Xin chân thành cảm ơn tất cả những ai đã và đang dõi theo, ủng hộ và chia sẻ cùng Ngài trên con đường phụng sự nhân sinh.