Tiểu sử Trần Văn Ơn – Anh hùng của phong trào học sinh-sinh viên Sài Gòn

Trần Văn Ơn (29 tháng 5 năm 1931 – 9 tháng 1 năm 1950) là một học sinh trường Pétrus Ký, người đã trở thành biểu tượng anh hùng của phong trào đấu tranh học sinh-sinh viên Sài Gòn thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp. Cái chết của Trần Văn Ơn trong một cuộc biểu tình đã gây tiếng vang lớn, góp phần thúc đẩy phong trào đấu tranh của dân chúng Sài Gòn. Năm 2000, ông được truy tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân.

Cuộc đời và sự nghiệp của Trần Văn Ơn

Trần Văn Ơn sinh năm 1931 tại xã Phước Thạnh, huyện Châu Thành, tỉnh Bến Tre, trong một gia đình công chức bậc thấp. Cha của ông, ông Trần Văn Nghĩa, là một công chức, còn mẹ ông, bà Huỳnh Thị Tữu, là một người phụ nữ đôn hậu, chăm lo cho gia đình. Thuở nhỏ, Trần Văn Ơn học tiểu học tại thị xã Mỹ Tho. Sau đó, gia đình ông chuyển đến Sài Gòn và trú quán tại số nhà 322/10, đường Verolun.

Trần Văn Ơn có sáu anh chị em, hầu hết đều tham gia phong trào cách mạng. Trong số đó, chị ông, Trần Thị Lễ, đã hy sinh vào năm 1948, trở thành liệt sĩ.

Năm 1945, Trần Văn Ơn thi đậu vào lớp năm thứ nhất bậc cao đẳng tiểu học tại Trường Pétrus Ký. Anh tiếp tục con đường học vấn của mình và nổi bật với thành tích học tập xuất sắc. Đến năm học 1949-1950, Trần Văn Ơn được đặc cách lên lớp Ban tú tài của trường vì đã có bằng đệ nhất cấp. Ngoài thành tích học tập xuất sắc, Trần Văn Ơn còn được biết đến là một học sinh chăm ngoan, lễ phép, và tích cực tham gia các hoạt động xã hội.

Từ năm 1947, Trần Văn Ơn bắt đầu tham gia phong trào học sinh yêu nước của trường, và trở thành hội viên mật của Đoàn học sinh kháng chiến nội thành. Ông cũng tham gia Hội học sinh sinh viên Việt Nam – Nam Bộ, và trở thành một trong những trụ cột của phong trào học sinh yêu nước tại Trường Pétrus Ký.

Tham gia đấu tranh và hy sinh

Cuối năm 1949, chính quyền Pháp bắt cóc một số học sinh của trường Pétrus Ký, dẫn đến cuộc bãi khóa của học sinh từ 10 trường tại Sài Gòn vào ngày 23 tháng 11. Trần Văn Ơn, khi đó đang chuẩn bị thi tú tài, không ngần ngại đứng đầu nhóm học sinh trường Pétrus Ký tham gia cuộc biểu tình.

Ngày 9 tháng 1 năm 1950, một cuộc biểu tình lớn với hơn 6000 học sinh-sinh viên và giáo viên đã diễn ra tại Sài Gòn, yêu cầu chính quyền thả ngay những học sinh, sinh viên bị bắt.

 Chính quyền Pháp đã huy động lực lượng lớn cảnh sát để đàn áp cuộc biểu tình, dẫn đến nhiều người bị bắt giữ và đánh đập tàn nhẫn. Trần Văn Ơn, không lùi bước, đã cùng bạn bè tiến về phía trước để tố cáo tội ác của chính quyền và bảo vệ các em nhỏ. Trong quá trình đó, Trần Văn Ơn bị trúng đạn vào bụng và qua đời tại Bệnh viện Chợ Rẫy vào chiều cùng ngày, khi mới chưa đầy 19 tuổi.

Tác động và tôn vinh

Cái chết của Trần Văn Ơn đã gây chấn động mạnh mẽ trong phong trào đấu tranh của dân chúng Sài Gòn. Anh trở thành biểu tượng của lòng yêu nước và tinh thần đấu tranh kiên cường của thanh niên Việt Nam. Năm 2000, Trần Văn Ơn được truy tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân, ghi nhận những đóng góp và sự hy sinh của anh cho sự nghiệp cách mạng của dân tộc.

Trần Văn Ơn không chỉ là một tấm gương sáng về lòng yêu nước mà còn là biểu tượng của tinh thần đấu tranh không khoan nhượng trước bất công và áp bức. Tên tuổi của anh mãi mãi được ghi nhớ trong lịch sử đấu tranh của dân tộc Việt Nam.

Đám tang Trần Văn Ơn – Cuộc biểu dương lực lượng của dân chúng Sài Gòn

Tin tức về cái chết của Trần Văn Ơn ngay lập tức đã gây chấn động mạnh mẽ trong giới học sinh-sinh viên Sài Gòn. Sự hy sinh của anh trở thành biểu tượng cho lòng yêu nước và tinh thần đấu tranh không khoan nhượng của thanh niên Việt Nam thời bấy giờ. Các học sinh đã được cử đến để bảo vệ thi thể Trần Văn Ơn tại nhà thương, đồng thời, tin tức về sự kiện này đã nhanh chóng trở thành tâm điểm của các tờ báo lớn tại Sài Gòn.

Sau khi đấu tranh để được sự đồng ý của nhà cầm quyền, ban đại diện học sinh trường Pétrus Ký và gia đình Trần Văn Ơn đã đem thi thể anh về quàn tại nhà vĩnh biệt trên đường Thuận Kiều trong ba ngày. Bàn thờ và linh vị được lập ngay trong trường Pétrus Ký, nơi anh từng theo học. Toàn thể học sinh trong trường đã mang băng đen để tang anh. Trong suốt ba ngày từ 10 đến 12 tháng 1 năm 1950, hàng trăm đoàn thể từ các giới công nhân, trí thức, thương nhân, công chức, nghệ sĩ, nhà báo, và đặc biệt là học sinh đã đến viếng, thắp hương và đặt vòng hoa cho Trần Văn Ơn. Tổng cộng có hơn 300 vòng hoa, trong đó có vòng hoa của những người Pháp mang dòng chữ “Soldats démocrates” (Chiến sĩ dân chủ).

Ngày 12 tháng 1 năm 1950, lễ tang của Trần Văn Ơn được tổ chức với sự tham gia của hàng chục ngàn người, dưới sự chủ trì của giáo sư Lưu Văn Lang. Hơn 300.000 người dân Sài Gòn đã xuống đường để bày tỏ lòng thương tiếc và ủng hộ.

Theo báo Thần Chung (số ra ngày 14-1-1950), để hưởng ứng đám tang, các hiệu buôn của người Việt, người Hoa, người Ấn, và các hãng tư nhân khác đều đóng cửa. Các xe rước người đi đưa đám tang đều không lấy tiền, và hàng trăm phu xích lô đã tình nguyện chở hơn 300 vòng hoa. Hai đại biểu học sinh từ miền Trung và miền Bắc cũng đáp máy bay vào dự tang lễ.

Lễ tang bắt đầu từ 7 giờ 30 phút sáng, với đoàn người đi qua các con đường chính của Sài Gòn, dừng lại tại nhà vĩnh biệt trên đường Thuận Kiều để đón thi hài Trần Văn Ơn. Học sinh mang theo biểu ngữ và di ảnh của anh, dẫn đầu đoàn là những nhân sĩ trí thức như Lưu Văn Lang, luật sư Trịnh Đình Thảo, Nguyễn Hữu Thọ, cùng một số người Pháp. Ước tính có khoảng 25.000 người tham gia vào đoàn diễu hành, với sự hưởng ứng mạnh mẽ của dân chúng Sài Gòn ở hai bên đường. Quan tài của Trần Văn Ơn sau đó được đưa về nghĩa trang Chợ Lớn để chôn cất.

Tại nghĩa trang Chợ Lớn, nhiều diễn văn tưởng niệm đã được đọc để tri ân Trần Văn Ơn. Đại diện học sinh-sinh viên trong điếu văn của mình đã nhấn mạnh:

“Chúng ta sẽ không bao giờ quên được ngày 9 tháng 1, ngày mà anh Ơn và các bạn học sinh, sinh viên đã vui lòng đem xương máu, sinh mạng của mình đổi lấy tự do cho các bạn bị giam cầm. Tinh thần bạn Trần Văn Ơn bất diệt!”

Đám tang của Trần Văn Ơn không chỉ là lễ tang thông thường mà đã trở thành một cuộc biểu dương lực lượng mạnh mẽ của đồng bào yêu nước Sài Gòn – Chợ Lớn, thể hiện tinh thần đấu tranh chống lại chính quyền thực dân Pháp. Sự kiện này đã để lại dấu ấn sâu đậm trong lịch sử đấu tranh của dân tộc Việt Nam, góp phần thúc đẩy phong trào đấu tranh giành độc lập cho đất nước.