Bảo vệ hệ thống khỏi hiểm họa: Giải mã “Virus máy tính là gì?”
Bạn đã từng gặp phải những sự cố khó hiểu trên máy tính do virus gây ra? Bài viết này sẽ giúp bạn giải mã “virus máy tính là gì”, đồng thời cung cấp thông tin về tác hại và cách thức phòng chống hiệu quả. Hiểu rõ về virus máy tính sẽ giúp bạn bảo vệ hệ thống an toàn và tránh những tổn thất không đáng có.
Định nghĩa về virus
Virus máy tính là gì?
Virus máy tính là một chương trình độc hại được thiết kế để lây nhiễm sang máy tính và thực hiện các hành động có hại. Virus có thể tự sao chép và lây lan sang các tệp tin khác trên máy tính, thậm chí sang các máy tính khác qua mạng.
Mục đích của virus máy tính
Gây hại cho hệ thống: Xóa hoặc làm hỏng tệp tin, làm gián đoạn hoạt động của chương trình, hoặc thậm chí làm hỏng ổ cứng.
Đánh cắp thông tin: Dữ liệu cá nhân, mật khẩu, thông tin tài chính, v.v.
Gửi thư rác: Spam email, tin nhắn quảng cáo, v.v.
Kiểm soát máy tính: Sử dụng máy tính của bạn cho các mục đích bất hợp pháp, ví dụ như khai thác tiền ảo hoặc tấn công mạng
Định nghĩa về virus
Dấu hiệu máy tính bị nhiễm virus
Máy tính hoạt động chậm chạp hoặc không ổn định.
Các chương trình thường xuyên bị lỗi hoặc treo.
Tệp tin bị hỏng hoặc biến mất.
Xuất hiện các thông báo lỗi lạ.
Màn hình xuất hiện các ký tự hoặc hình ảnh kỳ lạ.
Máy tính khởi động lại đột ngột.
Phân loại virus
Dưới đây là một số cách phân loại virus máy tính phổ biến:
Theo cách thức lây nhiễm
Virus tệp: Lây nhiễm qua các tệp tin, chẳng hạn như tệp tin .exe, .doc, .xls, v.v.
Virus khởi động: Lây nhiễm vào khu vực khởi động của ổ cứng, khiến máy tính bị nhiễm mỗi khi khởi động.
Virus macro: Lây nhiễm qua các macro trong các ứng dụng như Microsoft Word và Excel.
Virus web: Lây nhiễm qua các trang web bị nhiễm hoặc các tập tin đính kèm email độc hại.
Virus mạng: Lây nhiễm qua mạng máy tính, chẳng hạn như qua các lỗ hổng bảo mật.
Theo hành vi
Virus Resident: Nằm trong bộ nhớ máy tính và liên tục lây nhiễm sang các tệp tin khác.
Virus Polymorphic: Thay đổi mã của chính nó để tránh bị phát hiện bởi phần mềm chống virus.
Virus Stealth: Ẩn mình trong hệ thống và tránh bị phát hiện bởi phần mềm chống virus.
Virus Logic Bomb: Kích hoạt vào một thời điểm hoặc sự kiện cụ thể nào đó để gây thiệt hại.
Theo mục đích
Virus phá hoại: Gây thiệt hại trực tiếp cho hệ thống, chẳng hạn như xóa tệp tin hoặc định dạng ổ cứng.
Virus gián điệp: Theo dõi hoạt động của người dùng và thu thập thông tin cá nhân.
Virus quảng cáo: Hiển thị quảng cáo không mong muốn trên máy tính của người dùng.
Virus Ransomware: Mã hóa tệp tin của người dùng và đòi tiền chuộc để giải mã.
Cách thức lây nhiễm virus
Virus máy tính có thể lây nhiễm vào máy tính của bạn qua nhiều con đường khác nhau, bao gồm:
Qua các thiết bị lưu trữ
Thiết bị USB, ổ cứng di động: Khi bạn cắm thiết bị USB hoặc ổ cứng di động bị nhiễm virus vào máy tính, virus có thể tự động sao chép sang máy tính của bạn.
Đĩa CD, DVD: Virus có thể được ghi vào đĩa CD hoặc DVD và lây nhiễm sang máy tính khi bạn mở đĩa.
Qua mạng Internet
Tải file hoặc phần mềm: Khi bạn tải file hoặc phần mềm từ Internet, nếu file bị nhiễm virus thì virus có thể lây nhiễm sang máy tính của bạn.
Truy cập trang web độc hại: Khi bạn truy cập trang web bị nhiễm virus, virus có thể tự động tải xuống và cài đặt vào máy tính của bạn.
Mở email chứa tệp đính kèm bị nhiễm: Khi bạn mở email chứa tệp đính kèm bị nhiễm virus, virus có thể tự động tải xuống và cài đặt vào máy tính của bạn.
Nhấp vào liên kết độc hại: Khi bạn nhấp vào liên kết độc hại, virus có thể tự động tải xuống và cài đặt vào máy tính của bạn.
Cách thức lây nhiễm virus
Qua các phần mềm bị nhiễm
Phần mềm bẻ khóa: Virus thường được ẩn trong các phần mềm bẻ khóa và lây nhiễm sang máy tính của bạn khi bạn cài đặt phần mềm.
Phần mềm miễn phí: Virus cũng có thể được ẩn trong các phần mềm miễn phí, đặc biệt là các phần mềm được tải xuống từ các trang web không uy tín.
Cách phòng chống virus
Cài đặt phần mềm diệt virus
Đây là phương pháp phổ biến và đơn giản nhất để bảo vệ máy tính khỏi virus. Một số phần mềm diệt virus uy tín hiện nay như: Kaspersky, AVG, Avast,… Bạn nên chọn phần mềm phù hợp với nhu cầu và khả năng tài chính của mình.
Sử dụng tường lửa
Tường lửa sẽ giúp kiểm soát lưu lượng truy cập vào máy tính, ngăn chặn các mối đe dọa tiềm ẩn từ internet. Hầu hết các hệ điều hành đều có sẵn tường lửa, bạn chỉ cần kích hoạt và cấu hình phù hợp.
Cách phòng chống virus
Thường xuyên cập nhật phần mềm
Các nhà phát hành phần mềm thường xuyên tung ra bản vá lỗi để khắc phục các lỗ hổng bảo mật. Việc cập nhật phần mềm thường xuyên sẽ giúp vá các lỗ hổng này, giảm thiểu nguy cơ bị virus tấn công.
Cẩn thận khi sử dụng internet
Tránh truy cập vào các trang web không uy tín, có thể chứa mã độc hại.
Cẩn thận khi click vào các liên kết lạ, đặc biệt là trong email hoặc tin nhắn.
Không tải xuống tệp tin từ các nguồn không xác định.
Sử dụng mật khẩu mạnh
Sử dụng mật khẩu mạnh cho tài khoản email, mạng xã hội, ngân hàng,… Mật khẩu nên có ít nhất 8 ký tự, bao gồm cả chữ hoa, chữ thường, số và ký tự đặc biệt.
Sao lưu dữ liệu thường xuyên
Sao lưu dữ liệu thường xuyên sẽ giúp bạn bảo vệ dữ liệu khỏi mất mát do virus tấn công hoặc các sự cố khác. Bạn có thể sao lưu dữ liệu lên ổ cứng ngoài, dịch vụ lưu trữ đám mây hoặc sử dụng phần mềm sao lưu tự động.
Cài đặt phần mềm chống spyware
Spyware là loại phần mềm độc hại có thể theo dõi hoạt động của bạn trên máy tính và thu thập thông tin cá nhân. Cài đặt phần mềm chống spyware sẽ giúp bảo vệ bạn khỏi spyware.
Cẩn thận khi sử dụng USB và các thiết bị lưu trữ di động
Chỉ sử dụng USB và các thiết bị lưu trữ di động từ các nguồn uy tín. Quét virus USB và các thiết bị lưu trữ di động trước khi sử dụng.
Sử dụng phần mềm chống phần mềm độc hại
Phần mềm chống phần mềm độc hại sẽ giúp bảo vệ bạn khỏi các loại phần mềm độc hại khác như ransomware, cryptojacker,…
Hiểu rõ về “virus máy tính là gì” sẽ giúp bạn bảo vệ hệ thống an toàn và tránh những tổn thất không đáng có. Bài viết này đã cung cấp cho bạn những kiến thức cơ bản về virus máy tính. Hy vọng những thông tin này sẽ giúp ích cho bạn trong việc bảo vệ hệ thống máy tính hiệu quả.