Tìm hiểu tác hại uống nhiều nước – Các lý do bạn nên chú ý

Nước là yếu tố quan trọng trong việc duy trì sức khỏe và sự sống của con người. Tuy nhiên, ít ai biết rằng tác hại uống nhiều nước cũng là một vấn đề cần được quan tâm. Uống quá nhiều nước có thể dẫn đến các tình trạng nguy hiểm như ngộ độc nước, rối loạn điện giải và các vấn đề liên quan đến thận. 

Uống nhiều nước là như thế nào?

Uống nhiều nước, hay còn gọi là tình trạng thừa nước, xảy ra khi cơ thể hấp thụ lượng nước vượt quá khả năng bài tiết của thận. Khi nước trong cơ thể tăng lên, nó sẽ làm loãng mức natri trong máu, dẫn đến hiện tượng được gọi là hạ natri máu. Tình trạng này có thể gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng cho sức khỏe, vì một lượng nước quá lớn sẽ tạo gánh nặng cho thận và có thể gây ra suy thận.

Khi cơ thể phải xử lý một lượng nước dư thừa, có thể dẫn đến các triệu chứng như khó tiêu, thay đổi hành vi, và trong những trường hợp nghiêm trọng, có thể gây tổn thương não, co giật hoặc hôn mê. Những tình trạng này xảy ra do sự mất cân bằng điện giải, điều này có thể gây ra những phản ứng tiêu cực nghiêm trọng cho cơ thể.

Trẻ sơ sinh là một nhóm có nguy cơ cao đối với tình trạng quá tải nước. Bởi vì trọng lượng cơ thể của trẻ còn nhỏ, chúng dễ bị ảnh hưởng khi nhận quá nhiều nước, đặc biệt là trong tháng đầu đời. 

Trong giai đoạn này, nếu trẻ được cho uống nhiều nước, trong khi cơ chế lọc của thận còn chưa phát triển hoàn thiện, sẽ dẫn đến tình trạng thừa nước. Để tránh tình trạng này, sữa mẹ hoặc sữa công thức đã cung cấp đủ lượng chất lỏng cần thiết cho sự phát triển của trẻ sơ sinh trong những tháng đầu tiên.

Những vận động viên chuyên nghiệp hoặc những người tập thể dục kéo dài hơn 4 giờ mỗi ngày cũng có thể gặp phải tình trạng thừa nước. Trong những trường hợp này, tình trạng “quá tải nước” thường đi kèm với chứng hạ natri máu do tập thể dục. 

Việc uống quá nhiều nước trong quá trình tập luyện có thể dẫn đến sự mất cân bằng giữa nước và điện giải, gây ra các triệu chứng như nhức đầu, buồn nôn và mệt mỏi. Một số người đang trong quá trình ăn kiêng có thể có xu hướng uống nước nhiều hơn với hy vọng chiếm chỗ trong dạ dày, nhằm hạn chế cảm giác thèm ăn và kéo dài thời gian no. 

Tuy nhiên, đây không phải là một phương pháp ăn kiêng an toàn. Việc lạm dụng nước có thể dẫn đến tình trạng sức khỏe xấu và không giải quyết được vấn đề cốt lõi của việc kiểm soát cân nặng.

Ngoài ra, một nguyên nhân khác dẫn đến tình trạng uống quá nhiều nước là do các chứng rối loạn tâm lý, như chứng cuồng ăn hoặc cuồng uống. Những người mắc chứng này có thể có nhu cầu uống nước một cách không kiểm soát, dẫn đến tình trạng thừa nước và các vấn đề sức khỏe liên quan.

Tác hại uống quá nhiều nước

Uống nước là một phần thiết yếu trong việc duy trì sức khỏe, nhưng việc tiêu thụ nước quá mức có thể dẫn đến những hệ lụy nghiêm trọng cho cơ thể. Trong điều kiện bình thường, một người khỏe mạnh có thể uống tối đa khoảng 7 lít nước mỗi ngày, với khoảng 1,5 lít trong một giờ, mặc dù điều này không được khuyến khích. 

Khi vùng dưới đồi của não (phần điều khiển cơn khát), thận và tim hoạt động bình thường, cơ thể sẽ có khả năng điều chỉnh lượng nước cần thiết để duy trì sự cân bằng. Tuy nhiên, nếu vượt quá giới hạn này, cơ thể sẽ rơi vào tình trạng ngộ độc nước, hay còn gọi là thừa nước. 

Đây là tình trạng nghiêm trọng xảy ra khi lượng nước vào cơ thể lớn hơn khả năng thải ra, dẫn đến sự pha loãng các chất điện giải trong máu, đặc biệt là natri.

Đau đầu

Một trong những triệu chứng đầu tiên mà người bị ngộ độc nước thường gặp là đau đầu. Tình trạng này xảy ra do não bị phù nề, làm tăng áp lực nội sọ. Khi não bị sưng, nó có thể gây ra cảm giác khó chịu và cơn đau, khiến cho người bệnh cảm thấy mệt mỏi và không thể tập trung.

Chuột rút và mệt mỏi

Ngoài đau đầu, những người uống quá nhiều nước cũng có thể gặp phải các triệu chứng như chuột rút cơ và cảm giác mệt mỏi. Điều này xảy ra do sự mất cân bằng natri và kali trong máu. Khi nồng độ natri bị giảm, cơ thể có thể phản ứng bằng cách gây ra chuột rút và tình trạng yếu cơ, ảnh hưởng đến khả năng thực hiện các hoạt động hàng ngày.

Buồn nôn và phù

Người tiêu thụ quá nhiều nước còn có thể gặp phải cảm giác buồn nôn. Ngoài ra, tình trạng phù nề cũng có thể xuất hiện, đặc biệt ở cẳng chân, do tích tụ chất lỏng trong cơ thể. Hạ natri máu, tức là nồng độ natri trong máu trở nên rất thấp, sẽ ảnh hưởng đến chức năng của nhiều cơ quan, gây ra các triệu chứng khác nhau.

Tình trạng nghiêm trọng

Trong những trường hợp nghiêm trọng, uống quá nhiều nước có thể dẫn đến suy tim sung huyết, cảm giác buồn ngủ sâu và kéo dài, thậm chí là ảo giác. Co giật và tê liệt một phần hoặc hoàn toàn cơ thể cũng là những biểu hiện có thể xảy ra do tình trạng này. Nếu không được điều trị kịp thời, tình trạng uống quá nhiều nước có thể dẫn đến hôn mê và, trong những trường hợp cực kỳ nghiêm trọng, tử vong.

Cách điều trị quá tải nước

Tình trạng quá tải nước, hay thừa nước, có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời. Việc nhận diện và điều trị đúng cách tình trạng này là rất quan trọng để tránh những hệ lụy không mong muốn cho cơ thể.

Điều trị quá tải nước nhẹ

Đối với những trường hợp thừa nước nhẹ, người bệnh thường có thể tự điều chỉnh bằng cách hạn chế lượng nước nạp vào cơ thể. Điều này bao gồm việc theo dõi lượng nước uống hàng ngày và cố gắng không vượt quá mức cần thiết. 

Bác sĩ có thể đưa ra các hướng dẫn cụ thể về chế độ ăn uống và sinh hoạt, chẳng hạn như tránh các loại thực phẩm chứa nhiều muối, điều này có thể giúp hạn chế sự tích tụ nước trong cơ thể. Ngoài ra, việc tăng cường hoạt động thể chất cũng có thể giúp kích thích sự bài tiết nước qua mồ hôi, từ đó giảm thiểu tình trạng thừa nước.

Điều trị bằng thuốc lợi tiểu

Trong những trường hợp nghiêm trọng hơn, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng thuốc lợi tiểu. Thuốc lợi tiểu giúp tăng cường khả năng bài tiết nước của thận, từ đó làm giảm lượng nước tích tụ trong cơ thể. 

Việc sử dụng thuốc lợi tiểu sẽ dựa trên mức độ nghiêm trọng của tình trạng quá tải nước và những ảnh hưởng mà nó gây ra đối với các cơ quan quan trọng như tim và thận. Suy giảm chức năng tim hoặc thận là mối ưu tiên hàng đầu trong kế hoạch điều trị, và việc hạn chế lượng chất lỏng nạp vào cơ thể là một phần không thể thiếu trong các biện pháp can thiệp.

Đối với triệu chứng thần kinh nghiêm trọng

Ở những người có triệu chứng thần kinh nghiêm trọng do quá tải nước, việc điều chỉnh ngay lập tức sự mất cân bằng nước và điện giải là rất cần thiết. Bác sĩ có thể chỉ định bổ sung dung dịch muối ưu trương. 

Dung dịch này chứa nồng độ muối cao hơn so với nồng độ muối trong máu và sẽ giúp đưa nước ra khỏi các tế bào, làm giảm áp lực lên não và các cơ quan khác. Đây là một biện pháp cấp cứu nhằm xử lý ngay lập tức tình trạng phù nề não hoặc các triệu chứng nghiêm trọng khác liên quan đến quá tải nước.

Tư vấn và theo dõi

Ngoài việc điều trị, việc theo dõi thường xuyên tình trạng sức khỏe của bệnh nhân là rất quan trọng. 

Bác sĩ cần thường xuyên kiểm tra các chỉ số sinh tồn, nồng độ điện giải trong máu, cũng như chức năng thận và tim để đảm bảo rằng các biện pháp điều trị đang phát huy tác dụng. Đồng thời, việc tư vấn về lối sống và chế độ ăn uống hợp lý sẽ giúp bệnh nhân duy trì tình trạng sức khỏe ổn định sau khi điều trị.

Làm thế nào để uống nước một cách an toàn

Uống nước đủ và hợp lý là một phần quan trọng trong việc duy trì sức khỏe của cơ thể. Theo khuyến cáo, mỗi người nên tiêu thụ khoảng 2 lít nước mỗi ngày, nhưng con số này có thể thay đổi tùy theo tuổi tác, thể trạng và mức độ hoạt động. Nguồn nước cung cấp cho cơ thể không chỉ bao gồm nước lọc mà còn có thể là nước hoa quả, nước dừa, và các thức ăn ở dạng lỏng như canh và súp.

Nghe cơ thể và cảm giác khát

Một trong những cách đơn giản nhưng hiệu quả nhất để đảm bảo bạn uống đủ nước là lắng nghe cơ thể mình. Cảm giác khát chính là dấu hiệu tự nhiên cho thấy cơ thể bạn cần nước. 

Thay vì ép buộc bản thân phải uống nước theo một lịch trình cứng nhắc, bạn nên uống khi cảm thấy khát. Việc ép mình uống quá nhiều nước, đặc biệt là khi không cần thiết, có thể dẫn đến tình trạng thừa nước, gây áp lực lên thận và các cơ quan khác.

Điều chỉnh lượng nước khi hoạt động ngoài trời

Trong những ngày nắng nóng hoặc khi bạn hoạt động ngoài trời, nhu cầu nước có thể tăng lên. Nếu bạn dành nhiều thời gian ở ngoài trời hoặc tham gia vào các hoạt động thể chất, bạn có thể cần thêm khoảng 500ml nước để bù đắp cho lượng mồ hôi mất đi. 

Mồ hôi không chỉ giúp cơ thể làm mát mà còn có chứa muối và các khoáng chất cần thiết. Do đó, việc uống nước trong điều kiện này là rất quan trọng để tránh tình trạng mất nước.

Bổ sung điện giải khi chơi thể thao

Nếu bạn tham gia vào các hoạt động thể thao hoặc tập luyện kéo dài, có thể bạn sẽ mất nhiều mồ hôi hơn bình thường. Trong trường hợp này, việc chỉ uống nước đơn thuần có thể không đủ để bù đắp lượng natri và các khoáng chất khác mà cơ thể cần. 

Để đảm bảo cân bằng điện giải, bạn có thể sử dụng dung dịch điện giải hoặc viên uống bổ sung điện giải. Những sản phẩm này giúp cung cấp natri, kali và các khoáng chất cần thiết, hỗ trợ phục hồi nhanh chóng sau khi tập luyện.

Hiểu rõ nhu cầu cá nhân

Không có một tiêu chuẩn chính thức nào quy định chính xác lượng nước mà mỗi người cần tiêu thụ hàng ngày. 

Lượng nước hấp thụ phù hợp phụ thuộc vào nhiều yếu tố như trọng lượng cơ thể, mức độ hoạt động thể chất, khí hậu nơi bạn sống, tình trạng sức khỏe, giới tính và độ tuổi. Người lớn thường cần nhiều nước hơn trẻ em, và những người có mức độ hoạt động cao sẽ cần nhiều nước hơn những người ít vận động.

Việc uống nước là cần thiết cho sức khỏe, nhưng tác hại uống nhiều nước không thể xem nhẹ. Việc lạm dụng nước có thể gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng, ảnh hưởng đến chức năng của các cơ quan trong cơ thể. Để bảo vệ sức khỏe, hãy chú ý đến lượng nước bạn tiêu thụ hàng ngày và lắng nghe cơ thể mình.